Vóór het beleg van Alkmaar in 1573 lag het provenhuis buiten de Geestpoort en daarna kwam het binnen het
nieuwe bolwerk te staan. Het was aanvankelijk alleen bestemd voor katholieke vrouwen, maar
Geschilderde geschiedenis. Een schilderij uit
1862 van het Beleg van Alkmaar
Een schilderij uit 1862 van het Beleg van Alkmaar
Johannes F.
Hoppenbrouwers. Ten Kate liet zich ook
niet onbetuigd: hij vervaardigde naast het
doek met het beleg van Alkmaar tevens
een voorstelling van Maarten Harpertsz
Tromp voor de slag bij Duins [1639 ... een catalogus bij de eerste serie
van de Galerij, getiteld Tafreden uit de
geschiedenis der ontwikkeling van het
Nederlandsche volk. Daarin is de toelichting
bij het beleg van Alkmaar [nr. 48] slechts
daarnaast een aantal geheel rechthoekige
schilderijen, waaronder de voorstelling van
het beleg van Alkmaar, geschuind geleken
dankzij de vorm van de betimmering.
collectie van zijn vader weer bijeen. Daar
moet de verbeelding van het beleg van
Alkmaar bijgezeten hebben, want die is te
zien op een foto uit ca. 1915 van het
interieur van Johannis' huis aan de ... uit zijn kunstwerken. Zijn actieve rol bij
de totstandkoming van de Historische
Galerij van Arti werd al genoemd. Maar
naast indrukwekkende stukken als het
schilderij van het beleg van Alkmaar
een keurig geklede heer op leeftijd, met
opvallende snor en baard. Nu staat er op
het schilderij van het beleg van Alkmaar
een figuur afgebeeld met net zo'n snor en
baard, uiterst rechts bovenop de ... 1 Nanning van Foreest, Kort verhaal van het beleg van Alkmaar. Een ooggetuigenverslag, ingeleid door H.F.K. van
Nierop, hertaald door M. Joustra, Alkmaar 2000, p. 57.
tijdens het Beleg van Alkmaar, dat 45)
dagen duurde, zullen hooguit 40 a 50
mensen de strijd niet hebben overleefd.
Ter vergelijking: tijdens het Beleg van
Leiden, dat 131 dagen duurde, kwamen
van de 18
Achter: Detail van Het beleg van Alkmaar, gezien vanuit
het noorden. Pieter Adriaensz Cluyt, 1580. Collectie
Stedelijk Museum Alkmaar
Iedere Alkmaarder die enigszins vertrouwd is met de stadsgeschiedenis kent het ooggetuigenverslag
van Nanning van Foreest over het beleg van Alkmaar in 1573. Veel minder bekend is het feit, dat er ... : "Aantekeningen ge
maakt by een ooggetuige ten tyde van
't Beleg van Alkmaar 1573."
dagelyks vermeerdert, zy zyn bekent onder
de naam van Pieter Jansz. Vissers beleg van
Alkmaar, deeze is voor eenige jaar en leeraar
geweest bij de doopsgezinden in Alkmaar,
of iemand zyner voorzaaten die
begin
jaren zeventig een tekst over het beleg van
Alkmaar ontdekte in een kroniek van Wil
lem Janszoon Verwer over het beleg van
Haarlem. Achter het verhaal van Haarlems
beleg had Verwer een kopie
Detail van Het
beleg van Alkmaar,
gezien vanuit het
noorden. Pie ter
Adriaensz Cluyt,
1580. Collectie
StedelijkMuseum
Alkmaar
De Rootoren was een deel van het middeleeuwse Alkmaar
(kaart van Van Deventer), ze maakte deel uit van de
vestingwerken ten tijde van het beleg van Alkmaar in 1573
en is in de strijd tegen de
Momenteel werkt het museum hard aan
een ingrijpende vernieuwing van zijn vaste
presentatie. Op 8 oktober 2012 zijn twee
vernieuwde zalen opgeleverd: één
gewijd aan het Beleg van Alkmaar, een
tweede
deel
uit van de vestingwerken ten tijde van het
beleg van Alkmaar in 1573. De belegeraars
hadden een soort drijvende brug te water
gelaten om vanafhet Oudorperdijkje de
Rode Toren te bereiken. Op de wal
De kapel van het
Minderbroeder
klooster op het
schilderij van het
Beleg van Alkmaar
door Pieter Cluyt
uit 1580. Collectie
Stedelijk Museum
Alkmaar
Minderbroederskerk
en omgeving op het
schilderij door Pieter
Adriaensz Cluyt van
het beleg van
Alkmaar, gezien
vanuit het noorden,
1580. Collectie
Stedelijk Museum
Alkmaar
Een verhaal over het
beleg van Alkmaar in 1573
het beleg van Alkmaar in
1573 was dat aantal gestegen tot ongeveer 8000 inwoners.
moest naar Emden
vluchten wegens vervolging door de Bloedraad. In 1572
keerde hij terug naar Alkmaar en werd er pensionaris
(gemeentesecretaris). Tijdens het beleg van Alkmaar hield
hij een dagboek bij
Tijdens het beleg van Alkmaar in 1573 was hij
stadstimmerman. Hij kreeg het vertrouwen en de
belangrijke taak een briefvan het stadsbestuur
buiten de stad te smokkelen en aan geuzenleider
Diederik
Wie deze vrouw was is een raadsel. Trijn
Rembrands werd bekend als de heldin van het
beleg van Alkmaar. Misschien is zij dezelfde als
de lakenkoopvrouw Catharina Remme, misschien
is ze verzonnen
Wandeling rond Adriaan Anthonisz en
Diederick van Sonoy. Tijdens deze wande
ling wordt u alles duidelijk over het Beleg
van Alkmaar. Start 14.00 uur op het
Bolwerk bij de Molen van Piet.
Ook de Dirk Duyvelgroep had een historische naam:
Dirk Duyvel was een van de aanvoerders van de
Geuzen tijdens het beleg van Alkmaar in de
tachtigjarige oorlog. Deze groep is de enige die een
naam
DINSDAG 6 NOVEMBER
Harry de Raad verzorgt een lezing
over de aanloop, voorbereiding,
het verloop en de evaluatie van
het beleg van Alkmaar in 1573.
Varnebroek 31, 20.00 uur.
over het Beleg van Alkmaar,
7. RAA, transcripties Beleg van Alkmaar, Fabriek 1573 mei-juli
en juli-december.
... bijpassende
hardstenen stukken te bevinden, waaruit een begin
zestiende-eeuws poortje valt te reconstrueren en waa
de herkomst bekend is: het aan de vooravond van
het beleg van Alkmaar in 1573 verwoeste kasteel
In 1572 schaarde Enkhuizen zich
onder de Prins van Oranje en in 1573
mislukte het beleg van Alkmaar.
Bovendien werd de Spaanse vloot
eind 1573 verslagen door de water
geuzen tijdens de slag op de
van het gebouw. De oorspronkelijke
kerk is dus veel groter geweest. In
het bijschrift staat vermeld dat de
restanten afkomstig zijn van de
verwoesting van de (hele) kerk bij het
beleg van Alkmaar, in
Oudorp. En tenslotte de
80-jarige oorlog die in Oudorp zijn
sporen naliet. Don Frederik had in
Oudorp zijn hoofdkwartier van waaruit
de aanvallen op de Friese poort werden
ondernomen tijdens het beleg van ...
Alkmaar. Daarna hielden de troepen van
Sonoy er danig huis waardoor het dorp
en de kerk in vlammen opgingen. De
goederen kwamen gedurende korte tijd
aan Alkmaar zodat we mogen zeggen
dat Oudorp in 1573
De strooptochten van de verbannen
Deense koning Christiaan II in 1531
noemden we reeds evenals de verwoesting
van Oudorp in 1573 door de troepen
van Sonoy, na het beleg van Alkmaar.
Het zijn slechts
13. De restanten van het klooster in 1573. Detail uit: Historieprent van Het beleg
van Alkmaar, door Jan Volkersz., ca. 1640 (collectie Regionaal Archief Alkmaar)
waarschijnlijk gemaakt op basis van het detail op het schilderij 'Het beleg van Alkmaar' uit
ca. 1603 dat in het Stedelijk Museum Alkmaar hangt.
15. Fragment van anoniem schilderij van het beleg van Alkmaar,
vervaardigd ca. 1603. Rechts boven de ruïne van het
Karmelietenklooster (collectie Stedelijk Museum Alkmaar)
tijden van
het beleg van Alkmaar en de aanval van
de Spanjaarden op het Schermereiland in
1575, de eerste stenen kerk tot stand? Een
teruggevonden wandbord bleek bij res
tauratie op de achterkant met
noorden van de Huiswaarderweg, bij de Zes Wielen, ligt een stuk land, de
Steenplaats genaamd waar in 1506 een steenoven stond3. Ten tijde van het beleg
van Alkmaar (1573) wordt dit stuk land genoemd. Hier
Het beleg van Alkmaar. Detail
uit het schilderij van Pieter
Adriaanz Cluyt uit 1580.
halfjaar strijd en 10.000 gesneuvelden en gewonden.
Daarna was het beleg van Alkmaar in oktober mislukt.
15 november: donateursavond in de Dorpskerk met een
lezing van Harry de Raad en Christi Klinkert over het
beleg van Alkmaar;
van Alkmaar mislukte. In diezelfde
periode voerde Sonoy een schrikbewind ten opzichte
van katholieken, waarbij hij verantwoordelijk was voor
het ophangen van vijf minderbroeders uit Alkmaar voor
het ...
benoemd tot gouverneur van het Noorderkwartier,
het gebied ten noorden van het vroegere IJ. In 1573
zetten de geuzen onder leiding van Sonoy de
omgeving van Alkmaar onder water waardoor het
Spaanse beleg
Op die plaats staat in 1635 geen kapel meer. De
kapel is in 1573, zoals zoveel kerken in de omgeving,
verwoest bij het beleg van Alkmaar. Na de verwoes
ting bleef nog jaren een ruïne achter en toch
verwoestten het
kerkje in 1573 grotendeels om gebruik door de Spaanse
troepen bij her beleg van Alkmaar te voorkomen.
Na het beleg van Alkmaar in 1573 werd in 1582 met de
aangrenzende Boekelermeerpolder een overeenkomst
gesloten die bepaalde dat de wateren van de Oosterzij
polder met de westelijke lus van de ... herbedijking van
de Boekelermeer, want die was tijdens het beleg van
Alkmaar weer tot een moeras verworden. De ingelanden
besloten hiertoe in januari 1584. Daarop nam in mei
1585 de Oosterzijpolder een
De eerste maal dat we de ingelanden van de Boekeler
geest zelfstandig op zien treden is tijdens de herbedijking
van de Boekelermeer. Deze plas was in 1569 drooggeval-
len, maar tijdens het beleg van ... Alkmaar weer onder
water gezet. Het duurde daarna tot 1584 voordat de
ingelanden van de droogmakerij aanstalten maakten tot
een hernieuwde bedijking.
bevinden zich in de
nabijheid, onder andere bij de Nieuwpoortslaan/hoek
Bernhardlaan en bij de Nieuwpoortslaan/hoek Regulier-
slaan4. Tijdens het beleg van Alkmaar was het een van de
pleisterplaatsen van het
ontstaan. Over het
gehucht, dat wel een school en kerk heeft gehad, is
weinig bekend. Wel weet men dat er in de middeleeuwen
een burcht, "t Huijs te Boeckel", heeft gestaan die in
1573 bij het beleg van ... Alkmaar geheel is geplunderd en
met de grond gelijk is gemaakt.12 De waterbeheersing
van de droogmakerij geschiedde aanvankelijk door
molens. Deze werden in 1879 door de familie Van
Foreest vervangen door
.
Tijdens het Beleg van Alkmaar
verwoestte Van Sonoy het Slot op
den Hoef van Lamoraal en de Abdij
in Egmond-Binnen. Hij wilde daar-
Afb. 1:5 juni 1568, Markt in Brussel: de terechtstelling va?i Lamoraal
. Tijdens of na het beleg van Alkmaar
is het buurtschap grotendeels vernietigd.
Alkmaar niet als onderkomen
konden gebruiken. Ook het beleg van Alkmaar en het daar op volgende ontzet
is in Egmond-Binnen niet ongemerkt voorbij gegaan. De wegtrekkende
Spanjaarden staken het dorp in brand ... Het waren roerige tijden in de periode voor 1605. In 1573 was de niet zo ver
van Waterrijk gelegen abdij door de geuzen vernield om er voor te zorgen
dat de Spanjaarden deze tijdens het beleg van