Brieven aan Cornell's Mosch (VII)
Door: Sam Schipper
Cornelis Mosch van Schoorldam en Guurtje Pronk zijn met hun dochtertje in 1904 geëmigreerd
naar Amerika. Zijn twee broers Piet en Jan waren er al. Vanaf die tijd volgde er een briefwisseling
door Klaas Pronk uit Schoorldam met zijn schoonzoon. Klaas Pronk schrijft over de
gebeurtenissen van Warmenhuizen en omstreken in de schrijfstijl van rond 1900.
Ook deelen wij U meden dat de vrouw (van Pronk)
naar Castricum is geweest in de winter van 1905, doch
als advies vernam dat het geen kanker was, maar haar
aangeraden was dien absedert (abces) aan haar tong
door een docter te laten wegsnijden, wat heden nog
niet gebeurd is, waar wij U nader melding van zullen
geven. Gelieve per eerste gelegenheid een potje zalf
ten dienste der schapen aan mijn adres verzenden, een
potje zal voldoende zijn aangezien ik er nog maar
twee heb (schapen) dier behandeld worden, de ande
ren zijn genezen door eerste afwasschen met Carbol
dan afdrogen en dan insmeren met zalf.
Door dat ik (Pronk) nu huisarrest heb, neem ik de
vrijheid U eenig woorden te zenden. Ik heb nu een
dag of negen te bed gelegen, heb veel pijn in mijn
leden gehad, tot heden (winter 1905) heeft moeder
mij de kleeren aangetrokken, ik heb nu alleen nog pijn
in de linker schouder, ik heb dien tijd niet geeten
(eten) ook niet naar de plee geweest. Ik denk dat
zware koud ook influenza (griep) oorzaak is, er zijn
velen dien hieraan lijdende zijn, de doctoren hebben
veel pasente (patiente), de docter van Bergen heeft
ruim 300 pasenten, dit zit hem bepaald in het moras-
sige weder (weer), wij hebben buitengewoon slecht
weder gehad de laatste tijd geheel geen vorst veel
wind en regen. Bregt Schuitemaker de vrouw van
Jacob van de Ham is overleden, dan ook doet de keel
ziekte bij velen zich nog geducht voelen.
Bij Trien Pronk is de geheele huishouding ziek, de een
licht te bed met influenza, een ander verschrikkelijk
met de keel, dan een zoontje Nico van 4 jaar kan niet
wateren om de 16 uur dan moet het kind wateren en
krijgt dan zoo een pijn dat hij Trien of zijn moeder
aanvliegt. De knecht is zoo beroerd dat hij niet melken
kan, en vervoerd mag er niemand om dat er hoog
besmettelijke keelziekte is. Het dochtertje van Pool
dat er voor jonge meid dient, mag van docter ook niet
naar huis en moet daar blijven. Op 13 januari 's mor
gens om 3 uur overleed de oude meid van Trien aan
de groep (croep-bronchitis), toen heeft grootvader
(Pieter Pronk) als voorzitter van het armbestuur en op
laste van de docter, direct bij Jan te Buck de timmer-
man (tegenover de huidige veranda van de Theresia
school) een doodkist laten maken.
En de zelfde namiddag nog om 5 uur ben ik (Nicolaas
Pronk) en de timmerman te Buck met de bakwagen
en kist naar Trien gereden en hebben dien meid gekist,
en toen nog gereden naar Warmenhuizen int lijkhuisje
opt kerkhof wat een koud baantje was, en ook een
gevaarlijk baantje te meer als men zelf een huishou
ding heeft, dien meid haar naam is U nog wel bekend,
Anna een dochter van Willem Buiter van Kalverdijk,
oud 20 jaar.
En zie daar daags daarna was ik zelfs ongesteld zoo dat
ik niets uitvoeren kende, ik zat vol pijn. Het was mij
onmogelijk dat ik zelfs mijn kleeren kende aantrekken
en des avonds harde koorts, tot heden (winter 1905)
toe ben ik dan weder aan de winnende kant en red
mij zelfs dan weer.
De stormen op 6 en 7 januari welke eenige dagen
gewoed hebben bij ons, deden grote verwoestingen en
rampen. In Egmond aan Zee gevoele dien groote
herberg welke daar is, waar een muziektent bij stond
tusschen het strand en de herberg dat was zoo U weet
een groote oppervlakte, nu dat heele terrein is door de
zee weggeslagen.
Ook stond er nog een herberg van Pelt op een hooge
duin met nog een tamelijke vlakte ervoor, deze is
wanneer men het vant strand beschouwd als of hij
oogenblikkelijk iemand overvallen wil, men kan onder
de voeting door zien. Dan staan er nog filla's van hee-
ren uit Alkmaar, ook nog een Badhotel welke door de
ondermijning van volle zee instorte, welke zoo een
gejaagdheid en vrees der burgers inbracht, dat de
Noordwester stormen bedaard zijn geworden en de
wind nu vast is geworden moet het een treurig
schouwtoneel wezen, de huizen varrast door de zee
wind worden nu al door een notaris publiek verkocht.
De herberg waarover ik U het eerst melding van gaf,
was juist dezen zomer nog door iemand aangekocht
voor ruim f 30.000.- en dien man heeft dat ook
gedeeltelijk op schuld gekocht als hypotheek. Ook
kwamen er duizenden toeschouwers kijken met rij
tuigen, fietsen, stoomkarren enz. alles snelde erop af.
2019
Zicht op Haringcarspel
