Fremde Leute
Vrouw Paarlberg was echter nog sneller, want die had
al een pan met bradend vlees op het vuur staan, bakte
haardkoeken of maakte iets anders wat heerlijk rook.
Want als de Duitsers dan kwamen vragen: "Gibt 's
noch fremde Leute hier?" dan werd hun aandacht snel
afgeleid door de heerlijke keukengeuren. Ze waren
dan hun missie snel vergeten en zaten even later heer
lijk te schransen in de keuken van moeder Paarlberg.
Maar eerst hadden zij haar bevel: "zet eerst die gewe
ren daar in de hoek" slaafs opgevolgd. Zij had ze
zodoende volledig in haar hand! Alle andere inwonen-
den hadden dan niet veel meer te vrezen. Het ging
tegen het einde van de oorlog soms zelfs zo ver, dat in
zo'n situatie de onderduikers voorzichtig uit hun
holen tevoorschijn kwamen.
Op een zekere namiddag in april 1945 namelijk, zag
vrouw Paarlberg weer een drietal Duitse soldaten
langskomen. Al gauw stonden de geweren in de hoek
van de kamer en zaten hun eigenaren heerlijk te smul
len. Ze lieten zich alles welgevallen en hadden geen
haast om weg te komen. Twee onderduikers - Cor en
Piet Leegwater - begonnen wat ongeduldig te worden
en kwamen in de loop van de avond wat op de gezel
ligheid af. Na enige tijd kwamen ze openlijk te voor
schijn en toen ze ontdekten dat er geen enkel gevaar
meer was, begonnen ze over een Freund, die nog in
het voorhuis vertoefde. Jawohl, die was ook welkom.
En even later was ook dokter Groenhart van de partij.
Drie Duitse uniformen en drie blauwe overalls. Die
Duitsers genoten ervan, maar ze kwamen ook op een
idee: ze wilden wel een ruiltje opzetten! Want eigen
lijk moesten ze zich allang melden bij het garnizoen
en dan waarschijnlijk op transport. Daar hadden ze
helemaal geen zin in, dus werden ze maar liever boer
met een Paarlberg-overall aan! Maar dat ging onze
onderduikers toch te ver, zodat de Duitsers tenslotte,
na een nog zeer gezellig Duits-Hollands samenzijn,
pas tegen de ochtend hun garnizoen weer gingen
opzoeken.
'Verzetsmensen'
Aan het einde van de oorlog was er overal enige wan
orde. En nu het wat minder gevaarlijk was, waren er
opeens veel meer verzetsmensen. Iedereen die er
slechts de voordelen van zag, liet zich plotseling bij het
verzet scharen. Zij eisten dan op grond van hun func
tie hier en daar producten op. Toen bijvoorbeeld
enkelingen in het nachtelijk duister een keer de zak
ken bruine bonen opeisten die bij Paarlberg op de
dars stonden, vloog Groenhart zijn bed uit en joeg ze
het erf af. Daarna werd er 's nachts bij de zakken met
bruine bonen geslapen.
En dan was er nog de fiets van tante Trijn, de buur
vrouw en alleenwonende zus van vrouw Paarlberg. En
dat die fiets geen surrogaatbanden had, maar nog op
luchtbanden hoog en droog in de gang stond, wist
men kennelijk. Toen in een nacht enkelen meenden
hun slag te kunnen slaan en de fiets wilden stelen,
hadden ze er toch niet op gerekend dat ze binnen de
kortste keren door het waakzame duo Paarlberg en
Groenhart zouden worden gestoord.
Gelukkig waren er in die chaotische tijd dus nog man
nen die de orde trachtten te handhaven en niet op
eigen gewin uit waren! Toch moeten we ons realiseren
dat het een wonder mag heten dat de Duitsers dokter
Groenhart nooit te pakken hebben gekregen. Dat mag
de verdienste genoemd worden van hemzelf, maar
ook van de velen die om hem heen stonden.
Opnieuw beginnen
Het duurde echter niet lang meer of de Duitse hoog
moed kwam echt ten val. Op 5 mei 1945 gingen
overal de vlaggen uit! Nederland was vrij en de vijand
droop af. De bevolking was opgetogen en maakte zich
op voor een uitbundig feest! Een fantastische optocht
van opgeluchte en uitgelaten mannen en vrouwen, en
van jongens en meisjes trok in augustus door de
gemeente Harenkarspel. In één daarvan rijdt in een
open koets het aangestelde noodbestuur van de
gemeente (foto volgende pagina). Daarvoor zijn
enkele notabelen aangezocht: de pastoor van
Tuitjenhorn, de gereformeerde predikant van
Dirkshorn ds Greving en tevens, als het ware uit de as
herrezen: dokter Groenhart!
De vreugde bij dokter Groenhart was echter ver
mengd met diverse bittere kruiden: zijn huis in de as,
inclusief huisraad, apparatuur en administratie en zijn
vrouw verdwenen!
Zicht op Haringcarspel
Eduard Paarlberg toont Eric Groenhart de vroegere onderduikplek
van zijn vader. Dit kon gebeuren na Eduards oproep aan de
zoon van broer Kees: "Klaas, haal die vloer 's bloot"
Eric raakte zeer geïmponeerd door deze confrontatie met
het verleden van zijn vader.
december 2018
