De Eeuwige Dokter Groenhart (I)
Door: Daan de Kraker
In 2003 schreef ik een boek over het leven van mijn ouders, ter gelegenheid
van het gegeven dat ze toen 100 jaar geworden zouden zijn. Het gaf mij door
navragen, verzamelen en nadenken extra inzicht in hun, maar ook in mijn
leven. Eveneens in dat jaar kreeg ik een collega-docent op het Eerste
Christelijk Lyceum te Haarlem - hij docent lichamelijke opvoeding en ik
docent wis- en natuurkunde - die Eric Groenhart heette.
Aanvankelijk vermoedde ik nog niets, totdat hij zei
dat zijn vader in de kop van Noord-Holland dorpsarts
was geweest, in Dirkshorn, het dorp van mijn jeugd;
dat betrof dus onze en ook mijn vroegere huisarts!
Vervolgens vielen er vele kwartjes: Noord-Hollandse,
maar ook Antilliaanse! Hij vertelde over zijn bijzon
dere jeugd, vooral doordat hij zijn vader al op zes-ja
rige leeftijd had verloren. Ik adviseerde hem om alles
eens op te schrijven. Dat kan ik niet, was zijn reactie;
waarop ik aanbood om het dan samen te doen. Hij
vond het uitstekend, want hij was al begonnen met
het onderzoeken van zijn vaders historie.
Zo was ons eerste contact met Eduard Paarlberg, die
ons op boeiende en aangename wijze vertelde over de
onderduiker Piet Groenhart!
De tweede kans om informatie te verzamelen deed
zich voor, doordat onze dochter juist toen op Cura
sao woonde.
Vervolgens bleef het project echter jaren liggen omdat
Eric ernstig ziek werd; maar daar is hij gelukkig rede
lijk door heen gekomen. Op 2 juni van dat jaar (2012)
was de dag dat Eric's vader 100 jaar geworden zóu
zijn! Dat was voor ons voldoende reden om de noti
ties van acht jaar geleden af te stoffen, uit te breiden
en dokter Groenhart de eer te verschaffen, waarop hij
zéker recht had. Het heeft mij een grote voldoening
gegeven om me te kunnen verdiepen in het leven van
deze moedige, boeiende, kundige en sympathieke arts.
Als kind was ik al onder de indruk van deze man en
dat is, door het schrijven van dit boek alleen maar
toegenomen
Zomer 1911, Dirkshorn
In de vroegte van deze morgen is in het dorpje
Dirkshorn de rust nog alles overheersend. De kerk
staat roerloos te midden van de huisjes en de boer
derijen. Maar de stilte, welke rust op de landerijen
en de sloten, is onaantastbaar. Rondom Koetenburg
grazen de koeien en zwemmen de eendjes en vooral
de koeten want dit is immers hun burcht. Toch zijn
de boeren al aan het werk; ze melken hun koeien. Dat
verstoort echter niet de rust, integendeel. En dat de
bakkers hun zorgende taak al op zich genomen heb
ben, dat kun je ruiken.
Maar niemand merkt op dat aan de Voorpolderweg,
op deze achttiende mei, de jonge dokter Dirk Groen-
hart wat gespannen, maar toch met een zelfverzekerde
rust deze nieuwe dag begroet. Hij zal vandaag zijn
werkzaamheden aanvangen, als de nieuwe gemeen
tegeneesheer van Harenkarspel, op zesentwintigja
rige leeftijd. Hij is zeer tevreden en gelukkig met de
prachtige dokterswoning die al voor hem klaar stond.
Het is een dorps-juweel, gebouwd in 1891 en geheel
passend in deze authentieke omgeving, maar toch met
precies dat vleugje aristocratie dat thuis hoort bij een
dorpsdokter.
Wat hem wat gespannen maakt is de volledige on
bekendheid met de bevolking; iedere patiënt die hij
straks gaat ontvangen zal nieuw voor hem zijn. Dat
vereist, naast zijn reeds verworven deskundigheid, een
groot inlevingsvermogen. Toch vertrouwt hij ook hier
op zijn ervaring en wel op zijn ervaring met Noord
Hollanders. Hij is tenslotte afkomstig uit Purmerend,
dus met het Westfriese levensritme redelijk bekend.
Datzelfde geldt voor zijn aanstaande vrouw Louise
Maria van Thiel, die eveneens uit Purmerend komt
en evenals hij zelf enige jaren de stad Amsterdam als
tussenstation had. Er wacht hem een zeer drukke en
spannende tijd met de opbouw van zijn praktijk en
de inrichting van zijn huis, maar ook een vreugde-
5
Zicht op Haringcarspel
De dokterswoning aan de Voorpolderweg
december 2017
