vader Kees uit het gezin overleed 's middags om twee
uur en dat diezelfde dag, 's avonds om acht uur, moe
der Neeltje beviel van een zoon (Cornelis Adrianus,
kind 12). Toch wel een hele bijzonder dag die zesde
mei 1872 en een bijzonder kind naar later zou blijken.
De moeder uit dit gezin, Neeltje Stet is overleden op
13-12-1890 (62 jaar)
Drie broers uit dit gezin, Klaas, Jan en Kees, zijn begin
jaren negentig van de negentiende eeuw naar Noord
Amerika geëmigreerd. De aanleiding zal waarschijn
lijk de slechte economische situatie in Nederland ge
weest zijn. Er werd in die tijd veel propaganda voor
vertrek naar het noorden van Amerika gemaakt.
Emigratie na 1880
In het jaar 1879 begon de derde landbouwcrisis en
die zou tot ongeveer 1895 duren. De binnenlandse
markt werd overstroomd met goedkope tarwe, rogge
en gerst uit Amerika. Het gevolg hiervan was dat de
prijzen van dezelfde hier geoogste producten dras
tisch daalden. De uitvoer van boter naar Engeland
stagneerde, waardoor ook de melk veel minder waard
werd. De boeren kregen dus niet genoeg geld voor
de opbrengsten en moesten sterk bezuinigen op hun
eigen uitgaven maar ook op de loonkosten van de
arbeiders. In veel gevallen werden deze arbeiders dan
ook ontslagen of kregen verlaging van hun loon.
Uit pure armoede en om een betere toekomst voor
de kinderen werd voor vertrek naar Noord-Amerika
gekozen. Bij het doorlezen van de kranten uit die tijd
is duidelijk te merken dat de emigratie in de belang
stelling stond. Advertenties van stoomvaartmaatschap
pijen, die hun diensten voor de overtocht aanboden,
kwamen veelvuldig voor. In verschillende dorpen wa
ren subagenten aangesteld, die de reis konden regelen.
Verder werd in verschillende bladen uitvoerige voor
lichting gegeven over het vervoer, prijzen van vracht
en dergelijke.
De 'Friesche Courant' van 22 februari 1881 schreef
hierover: "De schepen van WA. Scholten c.a. te Am
sterdam zijn bestand tegen stormen en op meer dan
200 volbrachte reizen is nog niet een ramp voorge
komen. Driemaal daags krijgen de passagiers gezon
de voedzame spijs en dat in voldoende hoeveelheid.
Aan boord van iedere stoomboot bevindt zich een
bekwaam arts. Vrouwen en kinderen slapen in ver
trekken afgezonderd van mannelijke passagiers, doch
gezinnen kunnen verkiezen bij elkander te blijven".
Eigen bedden konden worden meegenomen of wor
den gehuurd. Een overtocht kostte Fl. 57,- voor een
volwassen persoon, kinderen beneden 12 jaar half geld
en beneden een jaar was het gratis. Dit waren voor die
tijd vrij aanzienlijke bedragen, wanneer men hierbij
bedenkt dat het weekloon van een arbeider destijds
ongeveer zes gulden was. Ook komt in deze publi
catie naar voren dat de Amerikaanse regering belang
had bij de vestiging van buitenlanders. Bij aankomst
waren "Hollands sprekende ambtenaren" aanwezig
voor het geven van inlichtingen en om hulp te bieden
bij de reis verder het land in.
Op zoek
Via internet zijn we in contact gekomen met Fra
ter Conrad Borntrager, woonachtig in Chicago. Hij is
de Provinciaal Archivaris van de katholieke religieuze
orde O.S.M. (Orde Servite Maria) waartoe ook Pater
Tesselaar behoorde. Van deze Pater Conrad Borntra-
ger hebben we veel informatie mogen ontvangen.
Klaas
Wanneer Klaas precies naar Amerika is gegaan heb ik
(nog) niet kunnen achterhalen. In elk geval na 1890,
want op 13 december 1890 deed Klaas in Warmen-
huizen nog aangifte van het overlijden van z'n moe
der. Klaas was ongehuwd en is overleden op 9 januari
1931 in Affton. Hij ligt begraven op het Saints Peter
and Paul Catholic Cemetery te St. Louis in de Ame
rikaanse staat Missouri.
Jan
Jan arriveerde in 1892 met de boot bij Ellis Island bij
New York. Hij was toen 26 jaar. Ellis Island is een ei
land in de haven van New York dat eind 19e en begin
20e eeuw dienst deed als grenspost voor aankomende
nieuwe immigranten die zich in de Verenigde Staten
wilden vestigen.
Zicht op Haringcarspel
li, ,,W, A, SCHOLTEN" de N,V_ Ned*rtendaeh*An-.eHliunictw Stoomvaart Huiuhmpll te Rot-
lerdam Gebouwd in 1874 door R. Napier A Som te Glasgow. Lengte H2 tfl m. Breedte 11.58 m. 2.52S
btt. 1.500 pk. Snelheid 10 mijl. Aceorr;moditte toot 50 passagiers In de eerste klasse cn BW passa
gier» tussendek». Het schip Is 13 november 1687 peiortkoo na oen oartvarlnp Dover.
Later toch een ramp in 1887.
december 2017
