De vloer van de Ursulakerk
De geschiedenis van de Ursulakerk in Warmenhuizen gaat terug tot het begin van de veertiende
eeuw als er aanstellingen van priesters worden vermeld; met dat gegeven in de hand ging in 1943
de heer Lutjeharms de zeer bouwvallige kerk binnen om daar wat graafwerk te verrichten.
Hij groef zowel binnen als buiten de kerk, vond oud
muurwerk en compileerde in 1949 een lezenswaardig
boekwerkje over zijn bevindingen. Hierin reconstru
eerde hij het vroegste kerkgebouw aan de hand van
de muren die hij had gezien. Hij beschrijft ook de
stenen die hij 'Oud Hollandse reuzenmoppen' noemt.
Hij vermeldt daar tevens bij dat de stenen van ver
schillend formaat waren gebruikt. Nu, 70 jaar later,
weten we dan ogenblikkelijk dat dat betekent dat er
ouder materiaal met nieuwere stenen zijn verwerkt -
waarschijnlijk bij een tweede verbouwing. De date
ring voor de kerk zoals die wordt gesuggereerd, is
zeker niet juist, omdat vóór 1250 baksteen als bouw
materiaal nog maar zelden werd gebruikt; de kerken
van de twaalfde eeuw en ouder waren steevast opge
trokken uit tufsteen en daar vond ook Lutjeharms
geen splinter van.
In de jaren '60 van de twintigste eeuw is de kerk
'opgeknapt' c.q. gerestaureerd; daarbij is geen onder
zoek gedaan en van de werkzaamheden is geen aante-
kening gemaakt. Het simpele feit dat nu, in 2013/2014,
de gehele vloer verwijderd ging worden voor de
aanleg van vloerverwarming, was een gouden - en
voorlopig laatste - gelegenheid om iets te zien.
De werkzaamheden, uitgevoerd door Pronk Bouw,
hielden in dat de zerken alle werden opgenomen en
dat er een halve meter van de daaronder liggende
grond werd verwijderd. Dat was niet veel, maar
mogelijk viel er toch het een en ander waar te nemen.
Om met het ergste te beginnen: in de jaren '60 is de
helft van het middeleeuwse muurwerk onder de
noordgevel gesloopt en vervangen door een mooi
stuk gewapend beton. Dit precies op de plaats waar
Lutjeharms zijn zware kloostermoppenmuren had
gevonden. Waarschijnlijk was de kerk over deze oude
fundering heen gescheurd en werd hij om die reden
weggehaald. De noordmuur is gebouwd in het begin
van de zestiende eeuw met een steenformaat van
21/10/5 en de fundering steekt ongeveer een meter
onder de huidige vloer.
8
Zicht op Haringcarspel
Door Frans Diederik
Afb. 1 De reconstructie van Lutjeharms (niet gearceerde delen) geprojecteerd op de inmeting uit 1954.
mei 2016
