Twee jaar later kwam opnieuw een verzoek binnen
bij de gemeente, nu afkomstig van het Ministerie van
Oorlog. Opnieuw wordt geïnformeerd of er zich nog
"stoffelijke resten van één of meer piloten in de bo
dem bevinden. [En] zo ja, is dan de plaats, waar het
wrak in de grond is gedrongen door een grafteken
aangeduid en wordt de plaats ook als een graf be
schouwd?" Het antwoord van de gemeente, gedateerd
op 21 april 1948, houdt ongeveer hetzelfde in als dat
van 1946, maar wel met de volgende aanvullingen:
"De overblijfselen liggen echter onder het grondwa
ter en ofschoon sinds de bevrijding een poging daar
toe is aangewend, is men er niet in geslaagd deze te
bergen. Er is dus geen zekerheid te verkrijgen omtrent
het al dan niet aanwezig zijn van stoffelijke resten. De
betreffende plaats bevindt zich in het bouwland langs
de Zutweg en is niet door een grafteken aangeduid."
Er zit in het dossier aan dit antwoord een handge
schreven notitie gehecht d.d. november 1949, waarin
melding wordt gemaakt van een bezoek van de Britse
gravendienst, een delegatie van twee personen, onder
wie Mr. Janes van de British Legion te Brussel: "Hij
zou proberen tot berging te komen en hieromtrent
nader berichten."
Het laatste gemeentelijke bericht uit deze eerste na
oorlogse jaren is van 28 februari 1950, een antwoord
op een uit Arras, Noord-Frankrijk, afkomstig verzoek
van een R. A. F. luitenant namens de Britse Oorlogs-
gravencommissie. Dit verzoek bevat de namen van de
twee, officieel nog steeds vermisten, met hun registra
tienummers: 550785 WO. WR. Allison en 1257329
Sgt. R. J. Liversuch. "In antwoord op uw voormelde
brief kan ik U mededelen dat tot op heden geen po
gingen tot berging van het wrak van de op 3-7-42
alhier neergestorte bommenwerper zijn aangewend.
De restanten van het vliegtuig zijn zo diep weggezakt
dat berging zeer moeilijk lijkt.
In November van het vorig jaar ontvingen wij ter
secretarie bezoek van Mr. Janes van de British Le
gion te Brussel, die de mogelijkheid van berging on
derzocht. De heer Janes zou pogingen in het werk
stellen om tot berging van het wrak te komen, doch
tot op heden heb ik geen berichten terzake van hem
ontvangen. Mogelijk kunt U met hem in verbinding
treden. Ik hoop U voldoende te hebben ingelicht. De
Burgemeester van Harenkarspel, H. Nolet."
Familie Liversuch op bezoek
Eind jaren '40 bezochten de ouders van R. J. Liver-
such de plaats waar hun zoon het leven had gelaten.
Ze reisden vanuit Ely bij Cardiff in Wales naar Ha
renkarspel met de gedachte daar het graf van hun
zoon te vinden. Een lokale krant heeft er ontroerend,
maar ook kritisch verslag van gedaan, onder de kop:
"Tragiek in Harenkarspel. Engelse ouders zochten
graf en vonden bietenveld..." Een fragment uit het
verslag: "Het waren een eenvoudige mijnwerker en
zijn vrouw, die jaren hadden gespaard om deze tocht
te maken. Twee zoons hadden ze in de oorlog verlo
ren. Een in Frankrijk en een in Holland. In het eerste
land hebben ze inderdaad op het graf van een hun
ner zoons kunnen vertoeven. En in Holland? Daar
kwamen deze mensen aan en werden door een amb
tenaar naar het land van de heer C. Francis gebracht.
Gelukkig was een zoon van de heer Francis spoedig
aanwezig en deze was de Engelse taal goed machtig.
Toen ontwikkelde zich een gesprek met de ouders
en hij moest hun vertellen dat er inderdaad diep in
de grond een deel van de machine lag, waarin ver
moedelijk nog enkele lijken verborgen zijn. De
ouders die op de plaats neerknielden en een kruis
maakten, vroegen naar een herinnering. Doordat de
Duitsers het de heer Francis lastig maakten, waren alle
resten van het vliegtuig verbrand en verwijderd. Al
leen een paar knopen konden hun nog ter hand wor
den gesteld. Waarop de ouders aan de familie Francis
een som geld wilden geven, wat natuurlijk geweigerd
werd. Daarop drongen ze echter sterk aan en toen
heeft de heer Francis het geaccepteerd om het aan het
Rode Kruis over te dragen."
De redactie zegt erbij dat ze deze geste zeer waar
deert, maar dat volgens haar de ouders weinig reden
tot dankbaarheid moeten hebben gehad. Ze vonden
geen graf, wat nog te verklaren viel, maar verder zelfs
geen enkel gedenkteken. Ook betreurt de redactie het
dat van bestuurlijke zijde niemand uit Harenkarspel
aanwezig was om deze zo getroffen mensen te ont
vangen en rond te leiden. "Welke gedachten moeten
de Engelse ouders bestormd hebben, toen ze door
het bietenveld dwaalden in de eenzaamheid van de
Woudmeer? Welke gedachten zouden ons door het
hoofd gaan, indien hetzelfde ons overkwam en wij
ons een tocht naar Engeland getroosten, teneinde
daar onze geliefde doden te betreuren? Geheel her-
6
Zicht op Haringcarspel
Ten huize van de familie Francis. De ouders van Liversuch
met de urn gevuld met de aarde van de akker waar het vliegtuig
neerkwam. (bron: Rick de Ruiter).
november 2015
