Hoe liep het af met de parachutisten?
De twee vliegeniers die de crash mede dankzij hun
valschermen hebben overleefd, zijn flight sergeant
WJ. Garnett, de staartschutter, "de spraakzame Canadees
en sergeant W J. Morrison, special wireless operator, "de
zwijgende Schot". Hoe is het met hen als krijgsgevan
genen afgelopen? We wilden het graag weten. Zo
nieuwsgierig zijn we wel. Dus begon het zoeken naar
de twee krijgsgevangen gemaakte sergeants, over wie
ten tijde van de berging een krant schreef "van die
twee overlevenden ontbreekt thans elk spoor".
In de archieven van de RAF bleken zich vragenfor
mulieren (questionnaires) te bevinden die door Engelse
krijgsgevangenen na hun bevrijding moesten wor
den ingevuld. Standaardformulieren met twintig vra
gen. Toen duidelijk werd dat er ook van Garnett en
Morrison zulke formulieren waren, stond daarmee
vast dat zij hun krijgsgevangenschap hebben over
leefd. Garnett vulde zijn bevrijdingsformulier in op
22 april 1945. Morrison een dag later.
James Wesley Garnett
Garnett, geboren op 6. 10. 1917, vult in bij de vraag
over plaats en datum van gevangenneming: "NEAR
ZUYDERZEE HOLLAND 3. 7. 42", wat wel klopt.
Bij de vraag naar opleiding en beroep geeft hij als
antwoord dat hij agrariër is, met een eigen bedrijf:
"AGRICULTURE (FARM OWNER)". Als zijn
privé-adres noemt hij Londen, 13 Wyndale Avenue,
Kingsbury. Naar alle waarschijnlijkheid is dit burger
huis ook het adres van zijn vrouw en twee kinderen,
van wie hij een foto heeft laten zien aan dokter Post-
huma op de ochtend van de crash.
Kt gj.
71 -C- j,rV i&*SÏ£ 7.^., C-.-Ri i;---
Voor zijn gebroken enkel verbleef Garnett tot 7 oktober
1942 in drie hospitalen: eerst vijf dagen in Amsterdam,
daarna zeven weken in Dulag Luft bij Frankfurt am
Main en vervolgens van 28. 8. 42 tot 7. 10. 42 in Sta-
lag IXc, 25 km ten NO van Weimar. Dulag Luft bij
Frankfurt was een Durgangs Lager Luftwaffe, een
verzamel- en ondervragingscentrum voordat beman
ningsleden naar een krijgsgevangenenkamp werden
afgevoerd. Hier kwam doorgaans iedereen eerst te-
recht. Garnett zat ook in Dulag Luft, maar dan in het
hospitaal-gedeelte, in Hohe Mark.
Na de hospitaals volgden nog vier kampen, alle
Stalag genoemd, genummerd IX, I, VI en IV. Stalag
is de verkorte vorm van Mannschaftsstamm- und Straf-
lager, omschrijving voor krijgsgevangenenkamp, ook
wel aangeduid als Stammlager.
Op 10 april 1945 is hij ontsnapt op de beruchte
lange mars vanuit het kamp Stalag Luft IV bij Gross
Tychow in Pommeren, tegenwoordig Tychowo in
Polen. Krijgsgevangenen werden te voet teruggevoerd
uit de krijgsgevangenenkampen in Polen in verband
met het naderen van de Russen. Enkele dagen later,
op 16 april, is hij bevrijd door Britse tanks. "Escape
from Guards on march East of [Fallingbostal]. Con
tacted Polish prisoners. Stayed with them: until we
were freed on 16. 4. 45 by our British tanks. Myself,
F/O Low F/O Houston, W/O Mc Cosham". De
datum 16. 4. 45 is daags vóór de bevrijding van con
centratiekamp Bergen-Belsen, daar vlakbij.
William Joseph Morrison
Morrison, geboren op 15. 12. 1919, noteert, dat hij
gevangen heeft gezeten in twee kampen, te weten
kort in Dulag Luft bij Frankfurt am Main en twee-
eneenhalf jaar in Stalag VIIIB bij Lamsdorf (22. 7. 42
- 22. 1. 45). Verder geen woord over de laatste oor
logsmaanden en de bevrijding. Een andere bron, een
lijst van alle Engelse krijgsgevangenen, maakt melding
van de bevrijding van zijn laatste kamp, Stalag VIIIB,
door het Rode Leger op 17-18 maart 1945. Dit wil
echter niet zeggen dat Morrison daar toen nog ver
bleef. Zelf geeft hij namelijk aan daar tot 22. 1. 45 te
zijn geweest. Hij was blijkbaar al twee maanden weg
toen de Russen arriveerden.
De door hem verstrekte gegevens zijn opvallend be
knopt en niet steeds even betrouwbaar. Nu is het niet
gemakkelijk om na bijna drie jaar gevangenschap de
feiten nog precies op een rijtje te hebben. Een gevan
genschap die begon op een dag dat ze aan de dood wa
ren ontsnapt en een ervaring die ze al die tijd met zich
mee hebben gedragen, zonder veel besef bij Morrison
van de kalenderdatum en de plaats waar hun toestel
was neergestort. Morrison vult in: "WARMAR-
TEN HOLLAND 28.5.1942". De eerste letters van
Warmenhuizen zijn blijven hangen. Het kan natuur
lijk heel goed zijn dat hij een verbastering heeft geno
teerd van wat hij zijn Westfriese helpers van het eerste
uur heeft horen zeggen: "Warmutuut" De datum is
in ieder geval 6 weken te vroeg. Uitgesloten is, dat het
om een andere Morrison zou gaan, want zijn militaire
nummer (973760) en ook een aantal andere gegevens
kloppen. Kort na de formaliteiten zal hij vertrokken
zijn naar 13 Norval Place, Rosyth, in Schotland, bij
Dunfermline, ten noorden van Edinburgh. Terug naar
zijn bestaan als ijzerhandelaar (iron monger).
Zicht op Haringcarspel
AS® DAT* Qf QKMHUI. CAfTULE 2 U y. Di K. i Hül-J- -t -S
9 TOU VHMIXED THErf CAmJIXD? yjL'i.. ï&IÉfrföffi
K-. MACK ■GAMP3 Ül Hltsht.II.S IN VMtCH IMT1U£dNE&.
ijf pi*. I«m hjm r»
u tirMt -HdCè- f
J4>*T Gr. -4-.:-
F1 Trtl' ft; A TORECKC r.'MP}
Fragment uit de vragenlijst van Garnett
(bron: The National Archives Londen).
november 2015
