Brandweerembleem
Door Adriaan Klaver.
In het laatste jaargang nummer 22 van december 2013 vraagt u lezers
te reageren op een foto betreffende een embleem dat gedragen is op
een kledingstuk in de gemeente Harenkarspel. In het kledingstuk
herken ik het embleem van een officierspet van een brandweercom
mandant uit de oude gemeente Harenkarspel. Achter dit embleem en
deze pet schuilt vaak een langdurige loopbaan. Een vrijwilliger, die met veel toewijding zijn tijd
(heeft) besteed aan oefenen, opleiden en zich inzetten bij brand en hulpverlening. Een bijzondere
positie waarbij men vierentwintig uur belangeloos beschikbaar is voor de gemeenschap.
Een dankbare job waarbij veel ervaring wordt opgedaan, ook al zijn ze niet altijd even leuk.
Een vrijwilligersbaan die pas de laatste decennia een professionele ondersteuning heeft gekregen.
Hoe de brandweer binnen onze gemeente groeide zal ik proberen te beschrijven.
Historie brandweer
De brandweer heeft een lang en historisch verleden
achter de rug. Al eeuwen lang heeft men door middel
van gemeenschapszin en inspanningen branden geblust.
Met behulp van emmers en ander gereedschap probeerde
men vroeger op een primitieve wijze branden te blussen.
Rond het jaar 1673 had de kunstschilder Jan van der
Heyden, die al menige uitvinding op zijn naam had
staan, de eerste brandspuit op de markt gebracht. Wat
minder bekend is dat hij ook het initiatief nam tot
het oprichten van een brandweerorganisatie en het
toebehoren omschreef. Zeer vooruitstrevend dus.Vóór
de intrede van de brandspuit maakte men gebruik van
leren emmers waarmee men met een doorgeefsysteem
de brand probeerde te blussen. Met brandhaken
werden muren omgehaald en werd riet afgehaald om
het lopende vuur te stoppen.
Het wapenembleem is voorzien van een lauwerkrans
en werd bij de brandweer gedragen op de officierspet
van een commandant of ondercommandant, in de
rang van brandmeester of hoger.
Het is vermoedelijk alkomstig van een oud-commandant
uit de vorige gemeente Harenkarspel.
Een oud gebruik was ook om
in elke wijk een "Wijkmeester
Brandweer" te installeren die
in geval van brand de bevolking
moest oproepen om te helpen
met blussen en organiseren.
Waar de wijkmeester woonde
stond aangegeven op zijn gevel. Harenkarspel
maakte daar ook gebruik van. Op twee panden
zijn deze historische bordjes nog te zien op
Kalverdijk 31 (foto), voorheen bewoond door
Jan Entes en Dorpsstraat 111 Tuitjenhorn, voorheen
bewoond door Pieter Francis Borst.
5
Zicht op Haringcarspel
Foto uit 1954 met de pet en dochter van oud
commandant J. de Goede uit DIrkshorn.
Officierspet met het later gebruikte (algemene) brandweerembleem,
rechts het het huidige embleem op de petten.
november 2014
