Alkmaar. Met behulp van Brouwer (want ik had zo
van de schoolbanken af natuurlijk zelf nergens
verstand van) kochten we de eerste f. 500,- handel in
allerlei artikelen. Die werden opgeslagen in een grote
linnenkast van moeder, die op zolder stond.
Eerste klant
Op 1 juni 1928 begon ik mijn loopbaan als manufac
turer (of lappiespoep, zoals dat in die dagen werd
genoemd). Om één uur 's middags vertrok ik per
nieuwe fiets met voor en achter een grote bagagedra
ger richting Korteweg. Mijn eerste klant zou vrouw
Glas worden. Daar aangekomen vertelde ik haar aan
de deur zó van school af manufacturer te willen wor
den en vroeg haar mijn artikelen te mogen laten zien.
Ze zei: "Dat is jammer, want we zitten net te eten",
waarop ik antwoordde dat dat wel spijtig was, omdat
ik haar had uitgezocht als eerste klant in mijn loop
baan. Dat vond ze zeker leuk, waarop ze prompt zei
"Kom dan maar binnen, we moeten alleen nog 'n
bordje pap toe eten." Daarna pakte ik met gedurfde
vakkennis mijn zwarte zeildoeken poepezak uit en
toonde vol flair de spullen die ik bij me had. Het eerste
artikel dat ik in mijn leven verkocht (dit zal ik nooit
vergeten) was een paar bretels met blauw geborduurde
vlinders, voor haar zoon Willem, prijs: 90 cent. In
totaal verkocht ik bij vrouw Glas voor f. 3,85.
Ik vervolgde mijn pad de Korteweg in en bezocht de
boerderij van F. Konijn (later bewoond door
C. Ligthart), G. Baken (de schoonvader van J. Fijnheer,
dit pand werd later bewoond door W Eriks) en ver
volgens ging ik naar J. Schilder, J. Appelman en als
laatste die middag naar G.Veldman. De totale ontvangst
van die eerste dag was zegge en schrijven f. 27,40. Ik
vond het geweldig! Dit bedrag werd in mijn eerste
kasboek (schrift) genoteerd.
Handel uit de linnenkast
U moet niet vergeten dat in die tijd de prijzen zo
abnormaal laag waren dat je er een hele toer aan had
om aan een weekomzet van drie- of vierhonderd
gulden te komen. Tweepersoons lakens verkocht ik
toen voor f. 1,25, slopen voor 39 cent, hand- en thee
doeken van 15 tot 25 cent. Een heel pak breikatoen -
10 ons knotten - voor 98 cent. Grote knotten breiwol
39 cent, zuiver wollen tweepersoons AaBee dekens
voor f. 6,95 en ga zo maar door. Zo heb ik de eerste
maanden alle omliggende wegen van 't Zand bezocht,
totdat ik besloot ook de mensen in het dorp maar
eens een bezoek te brengen. Want ik had nog geen
winkeltje, alle handel kwam nog steeds uit de linnen
kast op zolder.
Bezoek van de meester
Zo kwam ik op zekere dag aanbeland bij juffrouw
Elzer, de vrouw van mijn hoofdonderwijzer. Ik mocht
binnenkomen en uitpakken en ik verkocht goed, want
juffrouw Elzer vond mijn artikelen erg mooi. Maar
meester Elzer was minder ingenomen met mijn te
beginnen loopbaan. Diezelfde avond nog kwam hij bij
mijn ouders langs om daar over te spreken. Hij vond
het maar niks om een jongen zo van school af met een
koffer langs de huizen te sturen en adviseerde om me
eerst maar 'ns een paar jaar in de leer te sturen bij
V&D in Alkmaar bijvoorbeeld, of bij Kofa Spruit.
Waarop ik prompt antwoordde dat ik daar beslist geen
zin in had. Ik dacht "Dan kan ik toonbanken
opruimen en pakjes inpakken en wegbrengen, daar
leer ik toch niets van". Ik wilde zelf het vak leren
en ontdekken, dus dat plan van de meester ging niet
door. Natuurlijk was het een zeer moeilijk begin en
vandaag de dag zou zo iets niet meer mogelijk zijn.
Maar ik hield vol, bezocht iedere dag weer nieuwe
mensen en breidde zo op bescheiden schaal mijn
klantenkring uit.
Zwanendons?
Elke zaterdagmorgen ging ik om 7 uur met de bus
naar Alkmaar om weer nieuwe goederen bij de
grossiers te halen én artikelen die ik niet in voorraad
had en die in de afgelopen week door de klanten
waren besteld. Want nee-verkopen daar had ik een
hekel aan. Die bestelde artikelen werden door mij dan
's middags nog bij de klanten bezorgd. Zo kwam ik op
zekere dag bij mevrouw Hooij (vrouw van de dijk
graaf) die veel handwerkte en me vroeg me of ik ook
zwanendons verkocht. Ik dacht "Hoe red ik me daar
nou weer uit". Ik verkocht wel kapok, maar wat zij
vroeg zou wel voor sierkussens zijn. Dus ik vraag
hoeveel pond ze wil hebben, en dat ik het dan zater
dagmiddag kon afleveren. Waarop zij antwoordde:
'Pond? Mijn jongen, het moet 2,5 el zijn, voor een
nieuwe broek!" Bleek zwanendons de benaming te
zijn van gekeperd flanel, aan de binnenkant ruig. In de
eerste jaren werd ik wel vaker met dergelijke moeilijke
situaties geconfronteerd.
Klein Begin
Zo was ik een jaar op de fiets aan het venten geweest,
't Zand, heel Koegras tot onder Den Helder, Anna
Paulownapolder, Keinsmerbrug, Oudesluis,
Schagerbrug, Groote Keeten, totdat ik op het laatst
alle textiel niet meer op zolder kon bergen en de
behoefte bestond om zelf mijn eigen echte winkeltje
te krijgen. Mijn vader, toen alleen nog veehandelaar,
en een zeer vooruitstrevende man, liet C. de Leeuw
(de vader van W de Leeuw) een tekening maken.
Gang en voordeur van ons huis werden weggebroken,
er werd een stuk aangebouwd en zo ontstond er voor
mij een echt winkeltje van 3x5 meter. Voor de
bestaande voordeur kwam een echte winkeldeur in de
plaats, geheel van glas, en met mijn naam er op.
1
Zicht op Haringcarspel
december 2013
