HOUTEN WASSTAMPER UIT 1906
De wasstamper op de foto is aan ons aangeboden en te zien
in ons museum, bij een verzameling over de was in vroeger
dagen. Daar is goed te zien dat de was wel iets anders ging
als nu. Het programma is nog steeds het zelfde als vroeger,
als men op de moderne machines kijkt, verwarmen, wassen,
spoelen en centrifugeren. Het indrukken van de juiste tem
peratuur was er vroeger niet bij. Het verwarmen van de was
ging op het gas in de was ketel, deze wasketels ziet men nu
nog wel eens als tuin attribuut met bloemen er in.
Warm water
Vaak werd de
wasketel zon
dagavond al op
het gas gezet, want maandag was wasdag,
en vaak moest de man helpen de ketel op
het gasstel te zetten. Voor dat er gas was
hadden veel mensen een vuurduvel in het
achterend, of in een stolp in het achterom
staan, vaak gestookt met strukken (kool
stronken nadat de kool gesneden was) om
de was op te warmen. Dan de ketel van het
vuur in de tobbe, wassen ging met de hand
of met het wasbord of met de houten was
stamper zo een die nu in het museum
staat. Er is ook nog een ander type was
stamper bestaande uit een bol, vaak van
koper en als men die indrukte ging er lucht
door het wasgoed. En dit alles in volgorde
van het wasgoed van fijn naar zwaar, het
werkgoed het laatst. Hierna spoelen in koud
water, dit gebeurde ook wel bij de sloot op
de stoep.
gers vroeger in gebruik. Dan kon de was
aan de lijn of op de 'bleek', wat nu het ga
zon is werd vroeger bleekveld genoemd. In
de winter op een rekje rond de kachel. Op
de maandag de wasdag had de huisvrouw
weer een flinke werkdag achter de rug en
vaak in dat warme en koude water een
paar rode handen gekregen. Al lijkt het
hoekje over de was in ons museum roman
tisch, het was vroeger verre van dat.
Boenstoep en bleek
Vooral boeren hadden allemaal een boen
stoep op de kant van sloot. Dan centrifuge
ren, het woord was nog niet eens bekend,
het was wringen al waren er al losse wrin-
De boenstoep werd gebruikt om 'melkgoed'
te reinigen, maar er werd ook wasgoed ge
spoeld zoals luiers voor ze in de was gingen
(hopelijk ook in de goede volgorde).
BINNENGEKOMEN ARTIKELEN (3)
Links: zilveren
scheepjesschelling,
vermaakt tot broche.
Rechts: oud timmer
mansgereedschap:
blokschaaf, houten
lijmklem, metalen
zwaaihaak, hoeklijn.
-20-