HOUTEN WASSTAMPER UIT 1906 De wasstamper op de foto is aan ons aangeboden en te zien in ons museum, bij een verzameling over de was in vroeger dagen. Daar is goed te zien dat de was wel iets anders ging als nu. Het programma is nog steeds het zelfde als vroeger, als men op de moderne machines kijkt, verwarmen, wassen, spoelen en centrifugeren. Het indrukken van de juiste tem peratuur was er vroeger niet bij. Het verwarmen van de was ging op het gas in de was ketel, deze wasketels ziet men nu nog wel eens als tuin attribuut met bloemen er in. Warm water Vaak werd de wasketel zon dagavond al op het gas gezet, want maandag was wasdag, en vaak moest de man helpen de ketel op het gasstel te zetten. Voor dat er gas was hadden veel mensen een vuurduvel in het achterend, of in een stolp in het achterom staan, vaak gestookt met strukken (kool stronken nadat de kool gesneden was) om de was op te warmen. Dan de ketel van het vuur in de tobbe, wassen ging met de hand of met het wasbord of met de houten was stamper zo een die nu in het museum staat. Er is ook nog een ander type was stamper bestaande uit een bol, vaak van koper en als men die indrukte ging er lucht door het wasgoed. En dit alles in volgorde van het wasgoed van fijn naar zwaar, het werkgoed het laatst. Hierna spoelen in koud water, dit gebeurde ook wel bij de sloot op de stoep. gers vroeger in gebruik. Dan kon de was aan de lijn of op de 'bleek', wat nu het ga zon is werd vroeger bleekveld genoemd. In de winter op een rekje rond de kachel. Op de maandag de wasdag had de huisvrouw weer een flinke werkdag achter de rug en vaak in dat warme en koude water een paar rode handen gekregen. Al lijkt het hoekje over de was in ons museum roman tisch, het was vroeger verre van dat. Boenstoep en bleek Vooral boeren hadden allemaal een boen stoep op de kant van sloot. Dan centrifuge ren, het woord was nog niet eens bekend, het was wringen al waren er al losse wrin- De boenstoep werd gebruikt om 'melkgoed' te reinigen, maar er werd ook wasgoed ge spoeld zoals luiers voor ze in de was gingen (hopelijk ook in de goede volgorde). BINNENGEKOMEN ARTIKELEN (3) Links: zilveren scheepjesschelling, vermaakt tot broche. Rechts: oud timmer mansgereedschap: blokschaaf, houten lijmklem, metalen zwaaihaak, hoeklijn. -20-

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Zicht op Haringcarspel | 2012 | | pagina 22