EEN WESTFRIESE KOOLSCHUUR IN DUITSLAND
Op 23 december 1885 is het gezin van Dirk Swart Jzn. en Guurtje Boon uitgeschreven uit
het bevolkingsregister van Zuid-Scharwoude. Op 24 december werden zij ingeschreven te
Rotterdam, met Dirk als schipper aan boord van de 'Vijf Gezusters, liggende Lutherse Vest'
later tegenover de Botersloot en ook op de adressen Schiestraat 13, Schiekade 113 en
Delftsche straat 62. Dirk was in Rotterdam schipper, koopman en groenteverkoper.
In Rotterdam was het lang geen vetpot voor het
gezin van Dirk Swart. Arie Swart Dzn. wist nog
te vertellen dat zij vaak honger leden. Wanneer
hij met zijn broer Reijer naar school ging dan
moesten ze altijd langs Van Gend en Loos met
hun paarden en wagens. De paarden werden
gevoerd met zgn. roggebroodjes waarvan de
jongens er wel eens een paar snel wisten te
pakken om ze daarna op te eten. Vader Dirk
mocht dan wel handelaar in groenten zijn, het
handelen en verkopen op de groente-markt
bracht weinig op en soms helemaal niets. Zo
kon het gebeuren dat Dirk op de markt voor een
ander werkte, bijvoorbeeld bij het afsnijden van
bloemkoolstronken. Op 3 augustus 1895 was
het gezin weer terug in Zuid-Scharwoude in wijk
C nr. 5. Van het schip 'De Vijf Gezusters'
hebben we nog niets teruggevonden.
In februari van het jaar 1907 ging het gezin van
Dirk Swart Jzn. en Guurtje Boon emigreren naar
Duitsland. Zij vestigden zich in het plaatsje
Süddendorf, dicht over de Nederlandse grens
bij de plaat-sen Shüttorf en Bentheim. In
Süddendorf werd een nieuw huis voor ze
gebouwd door aannemer Blom uit Zuid-
Scharwoude. Deze aannemer Blom woonde
aan wat nu Voorburggracht nr. 143 is, naast het
kantoor van de zuurkoolfabriek Kramer. Het
nieuwe huis was een lang bouwershuis met een
gebroken kap, huis en koolschuur samen onder
één dak. Deze woning werd door hun buren het
'Hollandische Haus' genoemd.
Dirk Swart wilde daar in Duitsland kool gaan
telen; bij het huis was n.l. nog een groot stuk
grond, maar door allerhande tegenslagen ging
dit de mist in. Zo bleek het lanci niot te
beschikken over een goede afwatering. Het
water van de Bentheimerberg drong namelijk
het land in, waardoor de grond te koud werd en
de koolteelt wel vergeten kon worden. Daardoor
kwam het gezin na drie jaar in 1910 weer terug
naar Zuid-Scharwoude. Dirk is, toen zij weer in
Zuid-Scharwoude woonden, een melkzaak
begonnen. De melk werd bij boeren uit
Heerhugowaard opgehaald via de
Langebalkbrug.
Het 'Hollandisches Haus'zoals het er
tegenwoordig uitziet. Op de foto links Dirk en
rechts Arie Swart Dzn.
Noot redactie: In Noord-Amerika kent men de
schuur met gebroken kap ook en wel onder de
naam 'Dutch barn' (Hollandse schuur). Niet
alleen meer als schuur, maar tegenwoordig ook
als model tuinhuis(je) en zelfs als vogelhuisje.
Soms ook met een 'Dutch door' (Hollandse
deur), zo'n deur die je helemaal of waarvan je
alleen de bovenste helft kunt openen.
K. Swart, uit COOG-Blick december 2003
-36-
