Nu dan enige wetenswaardigheden die
gevonden zijn.
Allereerst de vermelding dat eeuwen geleden
de Friese koningen over dit gebied hebben
geregeerd. De aanvang is ongeveer 300 voor
Chr. met Friso de 1e en eindigend met
Radboud de 2e tot 792. Ook werd in 745
Warmenhuizen gesticht door deze Radboud.
De Rekere was als rivier de voorloper van het
huidige Noordhollands kanaal en wordt voor
het eerst vermeld in 1094. Ontstaan uit het IJ
bij Amsterdam en later uitlopend in het
toenmalige waterrijke de Zijpe en via het Sint
Maartenszwin naar de Keins boven Schagen.
Rond 1264 wordt de Rekerdam (nu: Oude
Schoorlse Zeedijk) gemaakt bij Krabbendam.
Een belangrijke ontwikkeling omdat er toen
geen invloed meer was van de Rekere als
getijdenrivier.
Verder is er nog de sluis in de Westfriesedijk
bij de Nuwendoorn die gedempt werd rond
1320. Deze was 7 meter breed met stenen
kademuren. Een nieuwe werd gemaakt na
1326 vlakbij het Langewiel onder Dijkstal bij
St.Maarten.
Ook was er een sluis in 1272 in de Rekerdam
bij Krabbendam. Deze sluis was bekostigd
door Wouter "de Vries" Graaf van
Henegouwen, Holland en Zeeland om tol te
heffen en zicht te houden op de scheepvaart
die de Rekere bevoer. Er wordt vermeld "van
veerscut van Zuutven tot Nuwendoorn". Scut
heeft de betekenis van tolbelasting betalen
voor het schutten van de schuit die passeert.
De bouwperiode van de Nuwendoorn is niet
zeker. Er wordt geschreven van 1282. Wel
zijn er overstromingen in de jaren 1287/88,
waar ook het kasteel mee te
maken heeft gehad. Het werd in
1296 verwoest door de
Westfriezen maar daarna weer
opgebouwd. De laatste
vermelding van de Nuwen
doorn in de geschriften is 1366.
Het kasteel is daarna niet meer
in de archieven te vinden.
De abdij van Egmond werd rond 950 gesticht
voor en door de Graven van Holland. Maar in
Eenigenburg (in 878 en 1280 Berghen
genoemd) was er rond 700 al een kloostertje.
Mogelijk zitten hiervan de restanten nog
onder de terp "de Wierde" of ook wel "het
Hoog" in het centrum van Eenigenburg.
Onderzoekingen hebben uitgewezen dat er
muurresten zitten van hoge ouderdom.
Eenigenburg zelf heette vroeger Einungi wat
zijn betekenis vindt in het oude Friese woord
ei wat water betekend en nungi betekend
vlakbij. Vrij vertaald kan het betekenen "het
dorp vlakbij water".
De Nuwendoorn is beslist niet
vernoemd naar de sluis die er
toen vlakbij lag, waarbij in
zekere tijd nieuwe deuren
werden in gehan-gen. Welke
heerser noemt zijn beste
kasteel van heel Holland en
Zeeland naar nieuwe deuren in
een sluis? Het land in de buurt
was al eerder ingepolderd rond
1250 en heette "de Henen".
Ook wordt er geschreven over
visserij in Nuwendoorn. De
Heemtsloot liep in die tijd vlakbij het kasteel.
Ook is het heel goed mogelijk dat het kasteel
genoemd werd naar het stuk land dat daar
lag en wat een "dore" werd genoemd. "Dore"
kan de betekenis hebben van doorbraak, iets
wat wel mogelijk is met al die stormen en met
zo'n lage dijk in die tijd. De Westfriesedijk
was toen misschien niet hoger dan 50 cm.
Tot zover enige wetenswaardigheden over
het Rekermond Project. In een volgende
"Zicht" willen wij hierop terug komen.
Sam Schipper en Rick de Ruiter.
Mogelijke nieuwe uitleg
van de West-Friese dijk
welke in 1326 werd
opgegeven
1traject voormalige
West-Friese dijk
volgens Schenner
traject voormalige
West-Friese dijk
volgens Schermer
Dijkdoorbraak in 1318
volgens Beenakker
Laatste uitleg
West-Friese dijk
volgens Schenner
Rekerdam nu
Oude Schoorlse
Zeedijk
Nuwendoorn
Krabbendam
De Wal over
de Henen
De oude Sluzenoim
uit 1326 volgens
Schermer en Wagenaar
Situatie rond de knik in de Omringdijk bij Nuwendoorn. Weergegeven zijn de opeenvolgende
stadia van de dijk volgens Schermerde plaats van de sluis in de dijk en de dijkdoorbraak van
Beenakker met het deel van de Omringdijk dat als inlaagdijk in 1320 werd gelegd.
-18-
