mffiffiÊÊBËBmÊgfflmsmsmmmmmmm
ons de brand erin ging. Lang genoeg om te
verdwijnen achter op een stuk land. Vandaar
konden wij het vervolg goed bekijken. En dat
was werkelijk een spektakel zoals je nooit ziet.
Het was natuurlijk duidelijk dat alle mensen in
de buurt, in rep en roer waren. Nooit heb ik
een gerucht zo snel zien verspreiden.
Onmiddellijk begonnen alle buren te helpen om
spullen uit de bedreigde huizen te slepen. Men
sloeg de ramen in en men gooide alles wat
enigszins was te tillen door de ramen naar
buiten.
Het had nauwelijks enige zin, want later bleek
heel veel kapot te zijn. De actie van onze
ijverige buren kon echter niet lang duren. De
Duitsers bleken wel enige ervaring te hebben
in het brandstichten, want al spoedig brandde
de statige boerderij met de mooie naam Ora et
Labora als een fakkel. De brandweer was
inmiddels ook ter plekke, maar die mocht
uiteraard niet spuiten. Dat een brandweerman
in zo'n situatie werkloos moet toekijken is voor
hem als vakman een geweldige kwelling.
Duidelijk is dat alles echt "tot de grond toe is
afgebrand". Vanuit de wijde omtrek kwamen
intussen mensen aangesneld. Wij hielden van
verre goed zicht op de zaak; het leek wel een
uitbarsting van een vulkaan. Plotseling
ontstond er nog tumult op het erf toen de
Duitsers beweerden dat er in een achter het
huis liggende schuur wapens aanwezig
zouden zijn. Als dreiging werd Jaap, een broer
van Piet, tegen de muur geplaatst, waar hij zou
worden neergeschoten als er ook wapens
zouden worden gevonden. Er is toen nog in de
schuur gezocht; echter niets gevonden. Er
waren uiteraard ook geen wapens. Die
bewering is blijkbaar in alle paniek ontstaan.
Maar hoe dan ook, dit werd dan ook weer
bijgelegd.
Die morgen was het goed vliegweer en voor de
Amerikanen een goede gelegenheid om in
Duitsland weer een lading bommen af te
leveren. De branden waren net flink op gang
gekomen toen in het westen een vloot
vliegende forten kwamen aanvliegen. Die lui
zullen zich ook wel hebben afgevraagd, wat
daar beneden aan de hand was. In die 1000
toestellen zaten toch ongeveer 6000 mannen
die in elk van hun geschutskoepels een goed
zicht hadden op de vuurspugende berg in
Heerhugowaard. Je kunt wel stellen dat wij
veel publiek hebben gehad op de grond en in
de lucht. Wij konden dit schouwspel dat om 9
uur was begonnen met het drinken van een
kopje koffie, onder enig gevaar bekijken. Voor
de vliegers was het dagelijks werk. Zij zouden
over een uur dit zelfde beeld, maar dan vele
malen erger, in Duitsland zien. Voor ons was
dit nieuw, dit was reëel de oorlogssituatie,
volkomen onwerkelijk om rond 9 uur niet de
gelegenheid gehad te hebben ons kopje koffie
leeg te drinken en om twee uur later te staan
voor een rokende puinhoop, waar een
teleurgestelde brandweerman tegen een hoop
plankjes staat te spuiten. Je kijkt nog wat in het
rond en je vraagt elkaar "hoe kan dat nou". Ik
dacht daarbij nog wel "ik heb mijn spullen nog",
de kleren die ik die morgen aan had en dat
koffertje dat ik nog gauw had meegenomen.
Dat rieten koffertje van 60 bij 30 cm waarin
enkele kledingstukken zaten en naar schatting
een tientje. Echt een uitgangspunt om opnieuw
te beginnen. De consternatie in de wijde
omgeving was uiteraard enorm. Van heinde er
verre kwamen mensen lopend, fietsend en
boden hulp aan; hier een daar kon men nog
iets redden. Duidelijk was uiteraard dat de
verwoesting van de huizen een wraakactie was
na het vernielen van een stukje rails bij het
station. Op zich uiteraard niet ongewoon, want
het was in 1944 aan de orde van de dag;
dikwijls kostte het een aantal mensen het
leven. De bewoners van de verbrande huizen
vroegen zich wel af, waarom zij waren
"uitverkoren" om dit lot te ondergaan.
Spoedig daarna is het wel duidelijk geworden,
dat de commandant in Alkmaar zich wel
herinnerde dat een aantal mensen in
Heerhugowaard een brief had gezonden,
waarin ze protesteerden tegen de invordering
van de paarden. Hij kreeg nu de kans om
wraak te nemen, en hij heeft deze mogelijkheid
ook aangepakt. Gelukkig heeft het geen
mensenlevens gekost, dat was overigens een
schrale troost. Op dit moment was de situatie
voor ons echter plotseling veel slechter
geworden. Voor de daklozen moest nu
onderdak worden gevonden, en
saamhorigheid. Werkte uitstekend. Voor mijzelf
hebben we een redelijke plaats voor de
komende nachten gevonden. De schuur die
achter het huis stond, en waarin de gehele
bloembollenoogst van dit jaar was
opgeborgen, was voor de helft gespaard
gebleven. De helft van de bollenoogst was
derhalve gespaard en verder waren op het
terrein grote hoeveelheden aardappelen
ingekuild. En er stond op het veld nog veel
kool. Aangezien het zich liet aanzien, dat er
grote behoefte aan allerlei voedsel zou komen,
was het toch wenselijk ook 's nachts iemand
op het terrein te hebben, die een oogje op
-6-
