wm:i
7 ///II //XTV^SSa
LEZING OVER GEESTERAMBACHT
Samenvatting van de lezing door de Hr. J. Kraakman voor alle leden die niet op de
jaarvergadering (febr. 07) aanwezig waren.
Dhr. Kraakman begon met ons de grenzen van het ambacht te wijzen, grofweg tussen Alkmaar,
het NH Kanaal, Schagen en de Heerhugowaard. Daarbinnen lag het "Rijk der Duizend Eilanden",
stukjes land die in de loop der eeuwen allemaal een eigen naam hadden gekregen, waarvan vaak
de herkomst nog bekend is of te achterhalen was. Dank zij de Stichting COOG zijn ze vrijwel
allemaal opgespoord en voor het eerst op kaarten vastgelegd, hoewel hieruit blijkt dat ook door
overlevering en speurwerk veel nooit beschreven zaken toch zijn terug te halen is deze methode
toch veiliger. Interessant om te lezen ook voor wie er nooit mee te maken had!!
Vervolgens nam hij ons mee naar
de vroegste ontstaansperiode, zo
rond 800-1000, één grote delta,
geen Hondsbosse zeewering, geen
Waker, Slaper en Dromer grote en
kleine meren waartussen wat
dijkjes en terpen waarop en waar
langs de eerste bewoners van dit
gebied probeerden te overleven.
Die eerste bewoners of beter
bewerkers kwamen meestal uit de
aanliggende, hoger gelegen
Geestgronden. "Geestmannen"
van de overzijde van de Rekere
dus. Denk aan St. Pancras en de
duinstreek. Vermoedelijk was de
periode 900-1000 een betrekkelijk
droge periode zodat men zich
langzaamaan begon te vestigen op
de dijken en terpen.
Feit is dat rond 1100-1200 op de
terp in b.v. Warmenhuizen al een
kerk stond en bovendien al de
tweede of zelfs derde kerk. Het is
niet aannemelijk dat men begon
met een kerk, ook rond zo'n kerk
waren waarschijnlijk rond 900-1000
al terpen opgeworpen en moet er
min of meer permanente bewoning
Namen van de akkers ten (zuid)westen van Warmenhuizen. zyn geweest. Het was zeker barre
tijd, naast wat graanbouw en
veehouderij op de hoger gelegen gronden was visserij een belangrijk middel van bestaan.
Vooral dankzij de rond 1100-1200 aangelegde en daarna steeds verbeterde Westfriese zeedijk
werd het natte Geestmerambacht langzaamaan droger en een wat betrouwbaardere verblijfplaats.
Floris V had daarin een belangrijk aandeel, zijn "Dwangburchten", b.v.de Torenburg bij Alkmaar en
Nuwendoorn bij Eenigenburg tot zelfs het Slot in Medemblik werden via de Westfriese zeedijk
verbonden. Daarbij stond uiteraard niet de veiligheid van de bewoners in het achterland op plaats
een. Toen de rond 1400 uitgevonden windmolen zijn intrede deed veranderde het beeld. Volgens
de Hr. Kraakman werden hier met de Dergmeer, een eerste poging in 1523, en de Kerkmeer in de
eerste decennia van 1500, een van de eerste droogmakerijen van Nederland gemaakt. Om die
reden deed hij nog eens een dringend beroep om het gemaaltje van de Kerkmeer wat later de
I jA
i L r>
SlvtoLt* in
VELDNAMEN IN WARMENHUIZEN
sNfW Henen
~««de
Hoitebo»
n
fjj if
weid UUno-
JT1V'otjcmarKlJ
rtUTndeX*f^^oWeS Grohcn
waar de
«/item
£\©«r}«rvd
3aap or«
s /ooi
öouaibo»'.
(fjys, $chi«r-eg«venj
rP JarxVluqt
w«>a J Voorale\ J ~J'"
«IA
v»C rv
Rictwoid}*
i geiden
«i ikke
èmp
-15-
