vaart naar het hospitaal, waar een
operatiekamer was ingeruimd. Dit transport
was het werk van H. van der Stoel. De
verpleegsters en chirurgen stonden klaar,
wassen, verdoven, messen, mesjes,
arterieklemmen en toen was de blinde darm
eruit en de zaak gezond....
Het grondpersoneel van het Marine
Vliegkamp Priok, de mannen, die het vliegen
mogelijk maken, bestaat nog voornamelijk uit
oorlogsvrijwilligers. Dit is niet het geval met
het vliegend personeel, waarvan de meerder
heid is samengesteld uit oorlogsveteranen.
Zij waren het, die gedurende de afgelopen
oorlog de naam van het vliegende gedeelte
der Koninklijke Marine hoog hielden in een
Sword-fish, Hell-cat, Seafury, Barracuda of
grotere vliegtuigen, zoals Mittchel-Beaufigh-
ters en... Catalina's. Hetzij als vlieger,
waarnemer, boordschutter of als telegrafist.
Voor het verkennen zijn de Catalina's
bijzonder geschikt. Met zijn twee "Pratt and
Whitney"-motoren, die tezamen 2500 paar
denkrachten ontwikkelen en met volle tanks,
kan een "Cat" een etmaal in de lucht blijven
hangen. Gedurende de oorlog heeft dit
vliegtuigtype dan ook zijn bruikbaarheid
bewezen.
De belangrijkste taak naast het verkennen is
zeker die van bombarderen. Dit wordt door
de bemanningen dan ook geregeld
"droog"(met oefenbommen) beoefend.
Op het redden van schipbreukelingen is het
Marine Vliegkamp Priok speciaal ingesteld.
Het gebeurt door een "dirigerende" Catalina
in de lucht en een snel varende motorboot
(die ruim 40 knopen haalt) op het water. Een
unieke taak voor de Marine Luchtvaart
Dienst. Reeds in 1919 had de Koninklijke
Marine in Priok haar basis. Er is een tijd
geweest, dat er alleen leven in de brouwerij
kwam, als een escadrille eens aan kwam
vliegen. De commandant hiervan was dan
tevens commandant van het vliegkamp, doch
veel meer dan de uiteraard noodzakelijke
wacht bleef er 's nachts niet over. Het was er
verre van aangenaam toen in die halve
rimboe. De ouderen herinneren zich nog de
beroemde W.A.- en T-kisten, die er
neerstreken terwijl er ook wel eens een
vliegtuig op bezoek kwam, dat door een
oorlogsbodem buitenboord werd gezet, de
zg. V-kist.
In 1938 werd er plotseling met man en macht
wederom gebouwd (op de wijze van "als het
kalf verdronken is, dempt men de put") en
toen de oorlog tegen Japan dan ook uitbrak
was' het kamp nog niet geheel klaar voor zijn
eigenlijke bestemming.
Voor de capitulatie in 1942 werden de
hangars vernield. De wanden klapten als een
kaartenhuis ineen. De Jappen hebben de
loodsen later weer overeind gezet en zo
staan ze er thans nog. Het kamp is in de
afgelopen jaren helemaal afgebouwd en het
ziet er nu keurig uit.
Het is een wereldje op zichzelf, dat Marine
Vliegkamp Priok. Een wereldje, waar hard
gewerkt wordt, zowel door hen die vliegen,
als door degenen, die het vliegen mogelijk
maken. Maar beklaag hen niet, de eenzamen
want niet voor niets noemen ze hun kamp:
"Ons sanatorium"
Tot zover deze beschrijving over het leven in
dit kamp toen.
Op 26 september 1949 bracht het
ss Sibajak" H. van der Spoel
weer naar Holland. Na enkele
weken kon hij weer als
mecanicien aan de slag. Op onze
vraag om zijn verblijf in Indië te
omschrijven stelt hij: "Ik heb erg
geboft dat ik in Priok geplaatst
werd. "Ons Nest" werd dat
genoemd en soms wel "het
sanatorium". Lang niet iedereen
was zo mazzel, is van der Spoel
met ons eens.
Catalina PBY-5vliesboot.
-28-
