lili
lissisi!
Vanaf dat moment voelde ik mij een echte
onderduiker, een angstige jongen van 20
jaar, die werd gezocht als een misdadiger, en
die naast zijn angst, woedend was geworden
op de Duitsers, en die nu de werkelijkheid wel
duidelijk zag. Na dit voorval waren wij zo
geschrokken, dat ik nog vele uren op zolder
uit het raam heb gekeken, in de verwachting
dat ze nog eens terugkwamen.
Dagenlang ben ik voortdurend op mijn hoede
geweest, steeds maar denkend aan de goede
schuilplaats en de weg om daar snel te
kunnen komen.
Maar ook toen weer een soort gewenning.
We hadden veel werk op het land en in de
kassen. Ik heb in die periode ook boter en
kaas leren maken. Van de room op de melk
maakte ik boter en van de melk die verder
beschikbaar was, maakte ik kaas. Dit was
meestal mijn eerste taak op de maandag
morgen. Wij kwamen helemaal niets te kort.
Een overvloed aan groente, fruit van in de
boomgaard, een hok vol kippen, op een
kleine weide nog enkele tientallen
konijnen. In de loop van de tijd had
ik een zeer ruime taakstelling
gekregen in het bedrijf. Het waren
maar eenvoudige taken, maar heb
daardoor toch een rijke ervaring
opgedaan. Wanneer er bijv. een
varken werd geslacht - uiteraard
door de slager van het dorp - dan
was er voor mij de taak om het vlees
te helpen bakken en daarna in
flessen in te maken. Een deel was
uiteraard ook bestemd voor
familieleden. Ik kan u verzekeren
dat het braden van twee grote
varkens "een hele klus" is.
Ik heb dit zonder enige tegenzin
gedaan en ben nu nog blij met de
opgedane ervaring. Het was niet
alleen het werk op het land, in de
tomatenkassen en het wieden op
het land met kool en bloembollen. Maar ook
in de huishoudelijke taken raakte ik steeds
meer bedreven.
Wanneer ik 's morgens 9 uur kwam koffie
drinken, gebeurde het nogal eens, dat
Clazien nog veel huishoudelijk werk had te
doen, en dan werd mij weer gevraagd een
deel daar van te doen. In het kader van de
kinderverzorging ging het ook zover, dat ik
wanneer de familie op bezoek ging naar
Schermerhorn Ik herinner me nog dat ik dan
met Dick op schoot voor het orgel ging zitten.
Hij was blijkbaar op die zeer jeugdige leeftijd
al muzikaal, want hij kon minutenlang een
toets indrukken. Wat mijn toenmalige
omstandigheden betreft, had ik in feite een
heel goede plaats, maar wel met een beperkt
bewegingsterrein
Een dag naar het ouderlijk huis gaan, heb ik
nooit gedaan, hoogstens 1 km weg naar een
tante in Broek op Langendijk. In zo'n situatie
waarin je alles in het werk moet stellen om uit
handen van de Duitsers te blijven, heb ik toch
wel wat bijzondere ervaringen opgedaan. Na
de beleving van een razzia krijg je om het
voorzichtig te stellen "een hekel aan de
Duitsers". Maar merkwaardig genoeg kom je
door andere ervaringen op een ander oordeel
over de Duitser in het algemeen. Het kwam
een enkele maal voor dat een Duitse colonne
met paarden en wagens enkele dagen op het
weiland kampeerden. Van zo'n groep van
tientallen soldaten behoefde je niets te
Slli:
■mhHII
mm
56 Supermartoe „Spitfire" Mk XII
wel eens een dag op de kleine Dick paste; dit
Spitfire
vrezen. Het waren veelal mannen op leeftijd,
waar je rustig mee kon praten. Die mensen
zouden allemaal dolblij zijn, wanneer ze weer
naar huis konden gaan naar hun eigen huis.
Wat een groot verschil met de soldaten van
een SS-eenheid; niet te vergelijken. Wij
hebben vrij vaak op het station - wij woonden
daar vlakbij - die mannen van de keurkorpsen
zien lopen; een groot verschil. Maar ook de
mannen van de Feldgendarmerie waren niet
«i
Si
-18-
