Schermutselingen. Eind mei 1575 trok de Heer van Hierges de Spaanse gouverneur van Holland, Zeeland en Utrecht met zijn Spaanse leger via Beverwijk naar Schoorl. Daar liet hij zijn voetvolk rusten en trok met zijn ruiters tot aan de Oude Schoorlse Zeedijk bij Zijpersluis. Vermoedelijk is deze ontmoeting toch met enige schermutselingen gepaard gegaan, want op 10 juni keurde hopman Michiel Schamplon in de schans te Schoorldam de rekening goed van een schuitman om twee soldaten naar Hoorn te brengen "dien vande vyant geschooten waeren". De hopman liet ook voor zijn vendel van 150 soldaten nieuwe hutten in de schans maken. Op 20 juni was hopman Joachiem Schetter in de schans. Er werd een "vierteycken" (vuurteken) in de schans geplaatst met een "teertonne daerop". De pest. In juli 1575 leden enkele soldaten in de schans te Schoorldam aan de pest. Om ze af te zonderen werden buiten de schans enkele houten keetjes gemaakt. "Noch geg heven aen Willem Rensz. Bommer achtalve schelling om me reepe (touw) totte keet die den pestluy inlegghe buyten dien schans van Scoreldam". "Noch gegheven aen Pieter Leeck ende Jacob Symensz. achtalve schelling aen reepe totte die keet die dien pestluy inlegghe buyten dien schans van Scoreldam. "Noch gegheven aen Willem Rensz. Bommer vyff schelling dien eene vrou ghehaelt heeft aen waer voor dien luy dien daer legghe aen die pest op dien dam off inde keetgens int velt". "Noch gegheven aen Jan Broersz. vier schelling dien eene vrou aen butter gehaelt heeft toe die luy die aen die pest legghe op die dam". "Noch gegheven aen Pieter Jansz. 27 schelling van dien cleyne pest keetgens". In het voorjaar van 1576 verdienen Allert Maertensz. en Aeriaen Noppersz. samen twaalf stuivers door een praam vol soldaten van Thonis Olyffsz. zijn vendel van Schoorldam naar St.Pancras te varen. De schans te Krabbendam. Over deze schans zijn niet zoveel gegevens bewaard gebleven. Enkele kleine berichten zijn opge schreven en bewaard in het archief. In de schans van Krabbendam was hopman Claes Garbrantsz. met zijn soldaten, vrouwen en kinderen op 25 augustus 1573 gedurende 16 dagen, en omstreeks 11 september was hopman Wynant Lourisz. 8 dagen met 110 man. Van de volgende personen waarvan de onkosten voor Warmenhuizen kwamen, is niet precies bekend wanneer en op welke schans zij aanwezig waren. Het was hopman Corpers met 220 man gedurende 4 dagen met "80 ruyters mette paerden ende jongens" en hopman Jacques 8 dagen met 150 man. Bij de troepen die de schansen bewaakten behoorden ook nog "wyffs ende kinderen dien noghtans in groote getaelen syn". Cornelis Jansz. Mens ontving eind november 1576 tien stuivers door 's nachts in de regen met een hopman naar de schans bij de oude Schoorlse Zeedijk bij Zijpersluis te varen. Hij had dit minder leuke karwei gedaan "daer nymant ende waeren ende woude anders soude die knechte gecomen hebbe" of anders gezegd dat men andere maatregelen zouden genomen hebben. Maatregelen. De Spanjaarden namen nu dan toch maatregelen. Op 2 oktober 1573 wordt er al melding gemaakt dat ze vertrekken. En het heeft tot 8 oktober geduurd eer ze geheel verdwenen waren, en dus ook de druk op de schansen. Maar zoals we eerder hebben gelezen waren de burgers de eerste jaren nog lang niet van de Spanjaarden af. Nog in augustus 1575 wordt geklaagd dat op de landerijen, die tijdens het beleg van Alkmaar onder water stonden, geen producten wilden groeien. Echter een vergoeding hiervoor kwam niet. Met de pacificatie van Gent op 8 november 1576 verlieten de Spaanse troepen deze gewesten en hadden de schansen hun langste tijd wel gehad. Sam Schipper. Tekeningen Bart Wassenaar. Bronnen. Caertbouck der Landen vant Oudemannen Gasthuys Alkmaer 1570. Secretaris archief gemeente Warmenhuizen. Weesboeken oud archief Warmenhuizen. Heerlijkheids archief van de Egmonden. A.Mekken - de geschiedenis van Warmenhuizen. Diverse West Friesland Oud en Nieuw. J. Gelder - brieven en andere bescheiden van 1573. 28

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Zicht op Haringcarspel | 2004 | | pagina 30