Op 3 september kwam de opdracht om de Oosterdijk van het Geestmerambacht door te steken en in
Oudkarspel de sluis open te zetten, zodat het water van de onbedijkte Heerhugowaard het waterpeil
verhoogde. Doordat ook de Geestmerambacht sluis te Aartswoud werd geopend kon het zoute water
van de Zuiderzee via de Langereis de Heerhugowaard weer aanvullen.
Het bouwen van de schansen.
De schansen waarvan er juist in die periode in Noord Holland bij ons in de buurt meerdere zijn
aangelegd, bestonden meestal uit een meerhoekige aarden borstwering en lagen onder andere bij
Schoorldam - Krabbendam - op het zuideinde van Broek op Langendijk - ten westen van Rustenburg
bij de Huigendijk - bij de sluis (nu huidige vlotbrug) van Koedijk en bij Petten. Het bouwmateriaal was
de aarde afkomstig uit de te maken gracht er omheen, en voor zover dit niet voldoende mocht zijn
werd het restant gehaald uit de omliggende landerijen. De grond werd door de arbeiders vervoerd met
grote rieten manden en houten kruiwagens.
Waar lagen de schansen.
Waar de schansen in West-
Friesland precies gelegen zijn
geweest is moeilijk vast te
stellen. Goede kaarten of teke
ningen uit die tijd zijn er bijna
niet, en de terreinen waar ze
lagen hebben ook geen sporen
meer achter gelaten. Wel is uit
diverse archiefstukken bekend,
dat de schansen te Schoorldam
en Krabbendam gelegen waren
in de Rekerlanden. Aan de
westzijde werd dit gebied be
grensd in 1573 door de Rekere
of ook wel de Pettemer- of Koe
dijkervaart later genaamd het
Noord-Hollands kanaal met aan
de oostzijde de Westfriese dijk.
Voor de schans te Schoorldam
is de ligging ongeveer af te
leiden uit een rekening van het
archief van de familie Egmond
over het jaar 1596. Het betreft
de erfpacht van een stuk land
dat deel heeft uitgemaakt van
de Rekerlanden. Het werd
omschreven als "een stuckgen
lants gelegen by westen den
huysen van Scoorldam aen den
oostsyde vande Vaert naer
Petten by den brugge van
Schorel, ende dan ist geheel
verdolven ende verdorven Inden
schanse van Scoorldam Inden
troublen tyt aldaer gemaect,
uygesondert een cleyn styckgen
dat inden schanse gebleven ist".
Dit stuk land was sinds 1582 in
erfpacht uitgegeven aan Guurt
Maertens dokter te Schoorldam
voor 24 stuivers per jaar.
Uit: Caertbouck de Landen vant Oudemannen Gasthuys Alckmaer 1570
25