Ook Indië zal herrijzen
Bij het afscheid
DE V tlEGBN DE R
Na den oproep aan de jonge
mannen om ook Indië te hel
pen. bevrijden, hebben zich
duizenden enthousiast ge
meld.
Zij hebben begrepen, dat
hun taak nu Nederland vrij
is nog niet is afgeloopeit,
Zij hebben de stem gehoord
dis risp om hulp de stem
van het wondermooie Indië.
die ..gordel van smaragd".
Want die gordel van sma
ragd is bedekt mei een af
schuwelijke gondel van ter
reur en bloed, met een vree-
selijke knelband van tranen
en verdriet.
Wij hebben veel. heel veel
moeten ondervinden. Meer
nog zij. onze lawlgenooten in
de bel der Japaniche concen
tratiekampen, en xii onze
vrienden de Indonesiërs die
gebukt gaan onder de meest-
barbaarsche slavèmy.
Ook Indië zal en moet her-
rijzen niet alleen door Ameri
kanen of Canadeezen of En-
geischen. Neen, wij Nederlan
ders zijn de hulp aan Indië
verplicht als land tegenover
land, want wij, Nederland en
Indië vormen samen één groot
R#k,
Het mooie Indonesië moet
weer worden die prachtige
gordel van smaragd, ons heer-
lijk Indië moet weer vrij en
gelukkig worden, zooals wij
nu hier in Nederland.
Daarom, laten wij allen on
ze plicht kennen, groot en
klein.
Ook Indië zal herrijzen.
Het was niet
alleen geld en
gewin wat de
klok sloeg.
Missionarissen
en zendelin
gen hebben
ook veel voor
de ontwikke
ling van de In
donesische
bevolking ge
daan. In de
jaren rond
1935 ontston
den er studen
tengroeperin
gen die al aan
drongen op
zelfstandig
heid van hun
land aandron
gen, maar de Nederlandse regering wilde daar niets van weten. Er was
in die jaren altijd al een flinke krijgsmacht in "ons" Indië. Voor een deel
bestond dit leger uit Nederlandse militairen, veelal vrijwilligers, voor een
ander deel was er het K.N.I.L., het Koninklijk Nederlands Indische
Leger. Dat stond onder Nederlandse leiding maar bestond uit
Indonesiërs uit de hele archipel. De marine had ook een basis en wel in
Soerabaja. De schepen van deze basis vochten later onder leiding van
Kapitein Karei Doorman een hopeloze strijd tegen een grote Japanse
overmacht op de Java zee. Want, zoals Hitler in 1940 Nederland was
binnengevallen, zo veroverden de Japanse legers een groot deel van
Zuid Oost Azië en daarmee op 14 maart 1942 ons Nederlands Indië.
Het werd een donkere tijd maar enkele Indonesische kopstukken zagen
wel wat in de bezetting. Mohammed Hatta en Soekarno b.v. dachten
t.z.t. met de Japanners ook de Nederlanders kwijt te kunnen raken.
Daarmee zou de weg vrijkomen voor het stichten van een onafhankelijk
en vrij Indonesië. Dit gevoel werd nog versterkt door een rede die
Koningin Wilhelmina op 7 december 1942 hield. Zij kondigde daarin
vanuit Londen, waar zij tijdens de oorlogsjaren verbleef, een
rijksconferentie aan over de zelfstandigheid van Indië. Dat niet iedereen
aan het thuisfront het met haar eens was moge blijken uit bijgaand
schrijfsel "Ook Indië zal herrijzen" uit het laatste nummer van "De
Vliegende Hollander", het illegale blad van het Nederlandse verzet in de
tweede wereldoorlog.
Na het afwerpen van een atoombom door de Amerikanen op Hiroshima
capituleerde Japan in augustus 1945. Er volgde een rumoerige tijd.
■Dit is de laatste keer dat
onze „Vliegende Hollander"
zal verschijnen.
Deze speciale uitgave is tot
stand kunnen komen, dank
zij de welwillende medewèr
king van eenige bijzondere
correspondenten.
Na dan "n periode van ons le
ven wordt afgesloten, die 'n
diepe wond sloeg in vele har
ten, willen wij onze bevolking
opwekken, flm alles te doeti
wat mogelijk is de chaos te
herstellen, opdat Nederland
met recht weer het Ned er-
lnnd kan worden, zooals
wy dat willen.
„Nis of nooit". Deze lijf
spreuk van onze g «eerbiedig
de Koningin moet ons steeds
in ais ons doen en laten voot
«ragen blijvers staan. Onze
volkswil Is wel verzwakt,
maar niet gebroken. De mof
kon ons niet klein krijgen;
maar ook de moedeloosheid
en de groote lands-armoede
kunnen ons n o a it klein
krijgen.
Late» wij steeds al ónkè hel
den en heldinnen in binnen,
en buitenland blijven herden
ken. En dat kunnen wij het
beate doen. door hard aan te
pakken, door «iet te kanke
ren. wanneer hé™ «dg niet
gaat, Avtsaür wij dat zoodon
willen.
Zij, de dooden. hébben ook
niet gekankerd, toen ze vielen
voor ons aller landje. Httn
offer moet ons voorbeeld blij
ven en ais we soms eens moe
deloos en verbitterd zijn, la
ten we dan even denken aatt
bun voorbeeld.
Burgers van Harenkarspel;
ons land heeit geen kanke
raars nsiodig, maar opbouwers
en aartpakkers.
W« danken allen, die ons
hielpen in de moeilijke jaren.
Wij zullen hopen, dat zij in
den tijd, dat aiU» gemakke
lyker is, niet worden ver
geten.
Rechtop, fier ca dapoer
gaan wij de toekomst in. over
tuigd. dat „alles sal re?
kom".
In augustus was in Indonesië de zelfstandige republiek al uitgeroepen,
maar in oktober 1945 kwam Generaal Van Mook in Indië aan om het
gezag op zich te nemen. In juli 1946 werd tijdens een conferentie op Celebes (nu Sulawesi) de
Verenigde Staten van Indonesië opgericht. De Nederlandse regering liet dat niet zomaar over zijn kant
gaan en stuurde een grote troepenmacht om zijn gezag en macht in het verre Indië te herstellen en
verloren terrein terug te winnen. Orde en vrede moesten weer in het rumoerige land terug keren. Hoe
de militairen uit onze gemeente hieraan hebben meegewerkt en het ervaren hebben vertellen ze zelf.
De Historische vereniging heeft zo veel mogelijk oud Indië-gangers benaderd met onderstaand
vragenlijstje om de reacties los te maken en de oud soldaten een "handvat" te verstrekken om hun
ervaringen op te schrijven.Ook hier moeten we weer bekennen dat het rijkelijk laat is voor een poging
vast te leggen hoe het onze dorpsgenoten destijds is vergaan.
21