SCHOENMAKERS
Schielijk echter zouden de kousen, hoe sterk dezelfe ook wezen mogten, versleten zijn; nadeelig
voor de gezondheid in ons noordelijk klimaat, en onaangenaam voor het gevoel zoude het wezen,
indien wij zonder schoenen of voetkleding moesten zitten, staan of gaan. Hiertoe werd echter eene
nog sterkere stof, dan de gewevene stoffen zijn, gevorderd, en derhalve vond men uit, om de
vellen der dieren tot leder en het leder tot voetkleederen, of schoenen, laarzen pantoffels en
muilen te vormen. Die menschen nu, welke dezen arbeid verrichten, noemt men schoenmakers.
De bereiding van vellen tot leder is het werk van de looiers. De werktuigen die de schoenmaker
behoeft, zijn hoofdzakelijk: leesten, eisen, het leermes, den hamer, den draaibal, den drevel, den
knijptang, den spanriem, den maat, enz. en de materialen bestaan uit leder, riemen, borstels,
pekdraden, vet en in bier ontbonden koperrood.
Om nu schoenen, laarzen, pantoffels of muilen te maken, neemt men eerst nauwkeurig de lengte
en dikte des voets, of, bij laarzen mede die van het been; snijdt daarnaar het overleder en de
zolen: naait het overleder over een juist passende leest; naait er de binnebzolen aan vast; maakt
daarna de buitenzolen en de hielen er onder; besnijdt en wrijft alles glad en effen, en daarmede is
het voorwerp gereed.
De schoenmakerskunst vordert overleg, nauwkeurigheid, eenen goeden smaak, eene veeljarige
oefening, eene gezonde borst en eene aanmerkelijke spierkracht in de armen.
Een stukje tekst over Warmenhuizen uit het boekje Hé, Is dat Westfries?
Van H.Langedijk.
IN WARMERHUIZEN
lemeslesten bin 'k weest, weer 'k nag nooit weest was: in Warmerhuizen. Ik rai 'r zo in, maar 'k was
'r vanzelf niet bekend en deerom vroeg 'k an zo'n joon langs de weg, hoe 'k raie most. Hai zoi: je
moete hier rechtuit gaan, din vlieg je zo de vuik in." Ik zeg: "Lillike deurrouker, as je niet aars wete,
din vraag 'k 't wel an 'n aar." Ik reed deur en verachtig, 't streitje deer 'k in kwam, hiette 'De Fuik'.
Hai had 't toch goed zoid. Toe begrootte, 't m'n, dat 'k dat jochie 'n beetje ofsnauwd had.
Deer kwam 'n bejaarde kirrel ansaggelen. Ik stak m'n poip omhoug en ik zoi. Weet jij m'n te
zeggen, weer Niek Mosch weunt?" "o juist," zoid-ie. "moet jij bai Tares weze?" Ik zeg: "Nei, bai
Niek Mosch." Hij lachte. "Da's dezelfde" zoid-ie. Ja, hoe kon ik dat nou wete!
Ik vroeg: "Meneer, hoe moet 'k din raie?" Hai lachte weer en hai zoi: "Gien lullefekatie van
'meheer", je noeme m'n maar Jo, want ik bin Jo de Groot en gien mins aars. Ik hew hier altoid
weund, maar nou bin 'k de meiste toid in Alkmaar, maar ik kom hier toch nag veul, hoor." Ik vroeg
an die ouwe Warmerhuizer rot, of -r nag bezondere dinge van 't duirp te vertellen wazze. Nou, toe
kwam-ie los. Hai.zoi: "je hewwe hier de zeidteelt van Biemsterboer. Die is begonnen in kriel te
handelen en nou zit-ie in de pooteerappele en nag 'veul meer. Hai is nou 't ventje. Hai raaidt in 'n
verlegen mooie rooie Porsche reeswagen; hai gonst 'r over. Ze zegge dat-ie skatroik is.
Din komt hiervandaan prefesser Kwant, die nou erges in Utrecht huist; hai is Augustoiner pater.
Hai heb in Rome ook studeerd en hai is bar geleerd. Hai heb zoveel leerd, dat-ie nou 'n stuk-of-
wat kere Dr. voor z'n naam zette mag, maar hai doet 't maar ien keer, hoor, want 't is hillegaar gien
opskepper. De Warmerhuizers binne erg kuin op 'm. Hai heb veul lezen over Karl Marx."lk vroeg-
27
C803CS0S
