mm
ssmmtssss
■mm
DE DIJK VAN GEESTMERAMBACHT
Volgens de verstoeling van de Westfriese Omringdijk van 1339 begon het dijkvak van
Geestmerambacht bij de banpaal van Hoorn op de Walingsdijk en ging vervolgens west-noord-
westwaarts langs de Drechterlandsedijk en Huigendijk tot de Omval bij Alkmaar. Daar liep hij onder
de naam van Geestmerambachtsomloopdijk zuidwaarts langs Oudorp naar de stad om vervolgens
ten noorden van de Alkmaarse veste als Zuider-Rekerdijk langs de Huiswaard noordwaarts te
gaan tot de Bergersluis aan het begin van de ban van Koedijk. Daar veranderde de dijk weer van
naam. Tot Krabbendam heette hij Noorder Rekerdijk. Vanaf Krabbendam liep de dijk verder
noordwaarts onder de naam van Westfriese Zeedijk naar de Schagerpaal op de Nieuwe Dijk.
Uit de ordonnantie van het Hof van Holland van 1560 voor de Geestmerambachtszeedijk blijkt dat
het om een aarden dijk ging met een hoogte van circa 6 m. De huidige dijk heeft een vergelijkbare
hoogte. Het verslag van een inspectie van 1638 langs de gehele Westfriese Omringdijk spreekt
ook nog over de aanwezigheid van wierresten. Tot de definitieve bedijking van de Zijpe in 1597
vormde de Geestmerambachtszeedijk een uiterst moeilijk te houden dijkvak. De diverse wielen in
de dijk zowel droge als natte getuigen van herhaalde doorbraken. Het merendeel van deze wielen
moet zijn ontstaan in de jaren 1570-1574. Eerst kreeg de dijk te lijden van de Allerheiligenvloed
van 1570. Daarna werd hij doorgestoken in verband met het beleg van Alkmaar door de
Spanjaarden. Geld om de gaten snel weer te dichten ontbrak zodat de zee haar verwoestende
werk lange tijd kon voortzetten.
De Zuider- en Noorder- Rekerdijk werden in de 17e eeuw van blauw Zijps zand gemaakt. Beide
dijken waren niet erg hoog. Sinds 1455 werd de Zuider-Rekerdijk geschouwd door schout en
schepenen van Alkmaar. De Huigendijk beschikte oorspronkelijk over een groot voorland. Tegen
de tweede helft van de 16de eeuw was dit echter vrijwel geheel verdwenen. De Huigendijk was
toen een uiterst kwetsbare kaaldijk waarvan bet onderhoud gigantische bedragen vergde. Bij de
indijking van de Schermeer heeft men de Huigendijk als noordelijke ringdijk genomen Hij heet
zodoende tegenwoordig Noorder-Schermerdijk of Slingerdijk, maar in feite maakt hij nog steeds
deel uit van de Westfriese Omringdijk. Het trace Huigendijk-Oudendijk liep vroeger anders dan nu.
De uitstulping in het gedeelte tussen Rustenburg en Ursem is een oude inbraak van de
Schermeer. De bocht tussen Avenhorn en Oudendijk vormt bet overblijfsel van een doorbraak van
de Beemster. De Walingsdijk en Drechterlandsedijk zijn altijd veen- en kleidijken geweest. In 1942
werd de Omringdijk bij Rustenburg doorsneden door een kanaal voor de scheepvaart. Een en
ander ging gepaard met een algehele herziening van de boezemwateren in Noord-Holland.
Het Geestmerambacht
met alle kleine poldertjes
"op z'n kant"