1906 liet Gedeputeerde Staten van Noord-Holland weten dat het gemeentewapen gevoerd kon
blijven, zij het met een gewijzigd omschrift. De nieuwe schrijfwijze moest ook in alle registers van de
burgerlijke stand worden gebruikt. In de raadsvergadering van 25 oktober 1906 maande burgemeester
Jacob Swan, bij de behandeling van het voorstel tot wijziging van de gemeentenaam, tot spoed in
verband met het drukken van de registers van de burgerlijke stand. In die vergadering werd 'met
algemeene stemmen besloten de naam der gemeente met ingang van 1 Jan uari 1907 te doen luiden
'Harenkarspel'. De notulen van de laatste gemeenteraadsvergadering in 1906 hebben de schrijfwijze
van Haringcarspel, maar vol trots begon gemeentesecretaris J. Dam de raadsnotulen van 15 januari
1907 met, Vergadering van den Raad der gemeente Ha ren karspel.'
Wél samengevoegd, maar naam blijft
Hoewel er kort na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog door de secretaris- generaal van het
Ministerie van Binnenlandse Zaken voor kleine gemeenten in onze provincie al werd gesproken over
een herindeling, heeft het toch nog een halve eeuw geduurd alvorens deze plannen ten uitvoer
werden gebracht. In het rapport van de 'Commissie Ter Veen', uitgebracht in 1953 in opdracht van 57
gemeenten in Noord-Holland, werd gesproken over een minimum inwoneraantal van 5.000 per
gemeente. Harenkarspel telde toen 3.909 ingezetenen, de gemeente Sint Maarten 1.425 en de
gemeente Warmenhuizen 2.677. Naarmate de tijd voortging, veranderden de inzichten op grond
waarvan kleinere gemeenten moesten samengaan. 31 December 1989 telden de drie gemeenten
respectievelijk 6.513, 2.079 en 4.816 inwoners en werd de bevolking van Harenkarspel door dertien
raadsleden vertegenwoordigd. De raad van de nieuwe gemeente telde 15 personen, drie van hen
werden benoemd tot wethouder. Het enthousiasme onder de stemgerechtigde inwoners van
Harenkarspel voor herindeling was niet groot. Slechts 53 procent van de opgeroepen kiezers maakte
gebruik van het democratisch recht het kiezen van nieuwe vertegenwoordigers.
Het grondgebied van de 'oude' gemeente Harenkarspel was 2.393 hectare groot. Met de herindeling
van gemeenten per 1 januari 1990 werden in Waarland de percelen ten westen van de spoorlijn Den
Helder -Alkmaar bij Harenkarspel gevoegd, de percelen ten oosten daarvan werden naar de
gemeente Niedorp overgeheveld. Het gebied ten zuiden van het kanaal Oudkarspel-Kolhom werd
gevoegd bij de gemeente Heerhugowaard. De oppervlakte van de 'nieuwe' gemeente Harenkarspel
bedraagt ruim 5.500 hectaren. De gemeentelijke herindeling van Noord-Hollandse gemeenten duurde,
van het eerste plan tot realisering, bijna een halve eeuw. Commissies werden gevormd en ontbonden,
talrijke rapporten opgesteld en terzijde geschoven. Meerdere plannen en voorstellen kwamen op tafel,
vele werden er weer vanaf geveegd.
Het is verheugend te ervaren, met name voor de ingezetenen van de voormalige gemeente
Harenkarspel, dat de aloude gemeentenaam Harenkarspel in stand is gebleven.
Heerhugowaard, 11 augustus 2000
Geraadpleegde bronnen:
-De geschiedenis van Warmenhuizen, A. Mekken 1955.
-Rapport 'Studiecommissie bestaansvoorwaarden kleine gemeenten', 1953.
-Het nieuwe gemeentelijke gezicht van westelijk West-Friesland,
V.J. Nobel: WFON 57,1990.
-125 Jaar Kerkgebouw in Dirkshom, A.P. Rietkerk, 1995.
-Regionaal Archief 'Noord-Kennemerland' te Alkmaar.
Me toestemming van de Stichting Waarland van Toen overgenomen uit: "Toendertoid deel 17".
