OUDE_BER0EPEN_VAN "MENSEN LANGS DE WEG"
DE.DORPSSMID! De dorpssmid was in de agrarische samenleving
van vroeger een onmisbaar figuur. Iedereen in het dorp kende
hem. Hij maakte met veel vakmanschap nieuwe landbouwwerktuigen,
zoals ploegen, eggen en cultivators, hij leverde schoffels en
p1 a11ebuiskache1s en zorgde ervoor dat de paarden beslagen
werden.
Het beeld van de smid: een sterke, stoere man met een schootsvel
voor, die met kracht een zware hamer laat neerkomen op een stuk
roodgloeiend ijzer, dat hij met een tang stevig vasthoudt. Vooral
op regenachtige dagen, als er op het land bijna niet gewerkt
kon worden, kwamen de boeren of knechten met paarden naar de
smederij om ze van nieuwe ijzers te laten voorzien. Daar het
beslaan van een enkel dier zeker een uur in beslag nam, moesten
ze vaak wachten, maar dat was geen bezwaar. Ze wisselden dorps
nieuwtjes uit, staken een verse pruim tabak achter de kiezen
en volgden de smid in zijn werk. Deze liet het paard eerst even
stappen en wist daarna feilloos, hoe hij de hoef moest bekappen.
Schoolkinderen voegden zich vaak bij zo'n groepje mannen en
ze keken angstig toe, als de smid een roodgloeiend ijzer tegen
de onderkant van de hoef drukte, om de zool door het i nschroei en
aan te passen aan de vorm van het ijzer. Ondanks schroeilucht
en rookontwikkeling bleef het paard meestal rustig staan. Sommige
dieren waren wel angstig, vooral als ze voor het eerst bij de
smid kwamen. Ze begonnen wild te steigeren en waren volstrekt
onhandelbaar. Het paard kreeg wel eens een zak over het hoofd
en werd in een noodstal gebracht, een kooi van palen. Het kreeg
een zeel om de buik en werd wat opgetakeld, zodat het niet meer
kon slaan. De benen werden vervolgens vastgebonden, zodat de
smid in alle rust zijn werk kon doen.
Tot ver na 1900 maakte men in sommige smederijen nog zelf
hoefijzers uit staafijzer, restanten oud metaal en oude,
versleten ijzers. Dit wellen, ook wel braadwerk genoemd, kostte
veel tijd en de smid en zijn knecht waren er bepaald niet rouwig
om, dat ze er nadien van verlost werden. Fabriekanten leverden
de hoefijzers in diverse maten en ook allerlei werktuigen voor
boeren en ambachtslui werden sindsdien steeds meer door
gespecialiseerde bedrijven kant en klaar afgeleverd.
.D.ED0R£S0MR0IFMI R.! Het is al weer heel wat jaren geleden, dat
de dorpsomroepergewapend met bekken en klopper of soms ook
met een bel aan de gemeenschap het nieuws meedeelde. Na een
aantal flinke slagen op zijn koperen bekken, begon hij met,
hiermede wordt bekent gemaakt Vaak waren het geboden
of verboden van de gemeente. Partiku1ieren en verenigingen konden
echter ook gebruik maken van zijn diensten, Bij voorbeeld als
er boelhuis was of verkoping, maar ook voor de uitvoering van
toneel of muziek gezelschap. In Warmenhuizen heeft jarenlang
Dirk Kamper, beter bekend als Dirk van Hein, de funktie van
dorpsomroeper bekleedt. In de tijd van anno nu met T.V. fax,
telefoon, enz. een ondenkbare figuur. Bovendien zou het nu een
zeer gevaarvol beroep zijn, hij had n.l. de gewoonte om midden
op straat z'n boodschap om te roepen. Met het verkeer van vandaag
de dag niet aan te bevelen.
- 32 -
