HET HUIS TEN NIEUWENDOORN
DEEL 2.
DE BETEKENIS VAN HET HUIS TEN NIEUWENDOORN:
In de dertiende eeuw bestond West-Friesland grotendeels uit
smalle, vaak drassige stroken land en wat grotere bewoonbare
gebieden tussen talloze grote en kleine meren en moerassen.
De Westfriezen, die het gebied volkomen kenden en het uitstekend
wisten te benutten in hun afweer, waren daardoor de Hollandse
ridders bij herhaling de baas geweest.
Ze wisten door de beheersing van de invalswegen de Hollanders
buiten hun gebied te houden.
Het was Floris V dan ook du i del ij k geworden dat hij de overgang
over de Rekere en de verbindingswegen vast in handen moest
hebben
De tegenwoordige Munnikenweg in Oudorp was in 1272, tegen het
bloedige verzet van de Westfriezen in, door de graaf aangelegd
- bedoeld als een invalsweg in het Westfriese land. Daarom had
Floris V als het ware in het verlengde van de Torenburg bij
Alkmaar twee nieuwe dwangburchten gebouwd, n1de Middelburg
en de Nieuwburg.
Welke stategische overwegingen lagen ten grondslag voor de
plaats waar het huis ten Nieuwendoorn werd gebouwd?
De scheiding tussen West-Friesland en Kennemerland werd oudtijds
aan de westzijde gevormd door de Rekere, een rivier die van de
Schermer langs Alkmaar naar het noorden liep, bij Krabbendam
in de Zijpe uitmondde en door deze ten noorden van "Pethem bi
der Zipe" in open verbinding stond met de Noordzee.
Ten einde aan de vele stormen het hoofd te bieden, werd het
land van Groet en Schoorl beveiligd met de Schoorlse Dijk, ter
wijl West-Friesland door de Vriesendijk werd beschermd tegen de
Zijpe en door de Rekerdijk tegen de vloed van de Rekere. Tussen
de beide d ij ken lag het drassige Rekerland, met in het midden
daarvan de Rekere (thans een gedeelte van het Noordho11 ands
kanaal tot aan de Zijpersluis).
Rond 1270 moet deze rivier tussen de beide dij ken zijn afgesloten
door een dam, de Rekerdam, omdat Floris V in een oorkonde van
die tijd, waarin hij aan Wouter de Vries onder meer de sluis te
Alkmaar in leen gaf, de bepaling opnam, dat er een nieuwe
regeling zou worden getroffen als er een sluis "in dammo quod
Rikerdam dictur", dus in de Rekerdam zou worden gelegd.
Het initiatief tot het leggen van deze dam is zeker niet van
de Westfriesen uitgegaan, deze waren te zeer op hun isolement
gesteld, dan dat zij aan een verbinding tussen hun gewest en
Kennemerland, die van groot stategisch belang was voor al wat
West-Friesland van Kennemerland uit kon bedreigen, behoefte
hadden
Wij kunnen dus stellen, dat de Rekerdam is gelegd in een tijd,
- 8 -
