OUDE OPPERVLAKTE-MATEN, LENGTE-MATEN, INHOUDS-MATEN.
Bij de Wet van 28-9-1816 werd in ons land, naar Frans voorbeeld, het Tiendelig Metriek
Stelsel van lengte, vlakte- en inhoudsmaten ingevoerd.
Grondslag was de Franse Standaardmeter, het veertigmiljoenste deel van de omtrek van de
aarde, gemeten over de meridiaan van Parijs (+/- 1795).
De franse keizer Napoleon schreef dit stelsel voor in Frankrijk en de door hem veroverde lan
den. Na de val van Napoleon in 1815 vond onze regering onder Koning Willem I het stelsel
goed bruikbaar en voerde het in bij genoemde Wet.
Er bestonden echter allerlei oude maten en gewichten, waarvan de waarden moesten worden
omgerekend in het nieuwe stelsel.
De oude benamingen bleven deels nog altijd, en U zal ze vast nog wel kennen.
In Noord-Holland had men echter diverse maten voor hetzelfde onderwerp. We noteerden
alleen die maten, die hier voor deze omgeving belangrijk waren.
LENGTE-MATEN.
Een streep-1 milimeter.
Een palm-10 centimeter1 Geestmerambacht voet-...29 centimeter.
Een duim-2,25 centimeter1 Hondsbossche voet-28,52 cm.
Een el-69 centimeter1 Geestmerambacht roede-...3,49 meter.
Een vadem-....1,70 meter1 Hondsbossche roede-3,42 meter.
Een engelse mijl... 1609 meter1 werst-1.066 km.
Een knoop-1609 meter per uurVerstoeling- een bepaald dijkvak.
VLAKTE-MATEN.
1 Vierkante Geestmerambacht-roede 12,22 m2.
1 Vierkante Hondsbossche-roede 11,69m2.
1 Bunder-10,000 m2.
1 Snees-244 m2.
1 Gars-2933 m2
1 Morgen-87,98 m2.
3 x 1 geers-1 morgen.
1 kant-342,00 m2.
Een geers was de oorspronkelijke hoeveelheid om 1 koe te voederen het gehele jaar door.
Acker- Middeleeuwse oude landmaat.
Meet- Hooiland met een bepaald oppervlakte.
INHOUDS-MATEN.
1 kop boter -6,46 gram1 mud -100 liter
1 ton bier -150 liter1 maatje -0,10 liter.
1 stoop wijn -2,4 liter1 last haring -. 17 kantjes.
1 kan of kruik -2,4 liter1 rook hooi - ....1000 kg.
1 vaan bier -4,8 liter1 last stenen - +/- 2000 kg.
1 mengel -1,2 liter1 pint-0,6 liter.
20
