77
8
6
3
3
Van heinde en verre37
Westzaan
7
6
9
48
Twee kwesties zorgden tijdens en na het project voor
het nodige gedoe. Het ging om het afgraven van specie
voor de dijkverbetering en de belangen van de eigenaren
van de buitendijkse landen, die door de nieuwe dijk
werden binnengedijkt. De rentmeester van de geestelijke
goederen in Haarlem, Arent Fabricius, kwam in februari
1719 in actie nadat hem uit Beverwijk was geschreven
dat zowel binnen- als buitendijks veel land was uitgespit
voor de verbetering van de Sint Aagtendijk. Een bepaald
buitendijks perceel was zelfs hier en daar tot op het
Specie en vette slibber: belangen van
landeigenaren
Op de aanbesteding van de dijkwerken bij Assendelft
kwamen aannemers uit alle windstreken af (zie tabel
3). In het register van de aanbestedingen worden
zelfs aannemers uit Amersfoort (Jacobus Normandie),
Harlingen (Ulle Begerit, Eulbe Gerrits en Simon
Hendricksz.) en het eiland Vlieland (Arent Hendriksz.)
genoemd. Bij elkaar 13 aannemers waren afkomstig
uit de Zaanstreek (Assendelft, Nauerna en Westzaan).
Het gaat om ruim een kwart (27 van de in totaal
48 aannemers. Dit dertiental was goed voor 31 (41
van de 75 parken en nam die aan voor bij elkaar
70.325 gulden. Gelukkig bleef dus een derde van het
geld binnen de streek. Aannemers uit West-Friesland
en de rest van het Noorderkwartier waren qua aantal
met 18 man (37 nog beter vertegenwoordigd, maar
speelden toch duidelijk de tweede viool. Zij namen 23
parken (31 voor hun rekening. Het grootste onder
deel van de dijkverbetering vormde de sluiting van de
grote doorbraak met een inlaagdijk (park 25). Dit werk
werd gegund aan Pieter Jansz. Caapvaarder38 uit Sint
Maarten voor 21.000 gulden. Zowel hij als zijn collega
Normandie uit Amersfoort lijken problemen te hebben
ondervonden. Caapvaarder deed begin juli 1718 de
helft van zijn werk over aan de gebroeders Gerrit en
Jan Pietersz. de Jong uit Assendelft.39 Normandie vond
Pieter Jaspersz. bereid zijn parken nummers 13 en
21, aangenomen voor respectievelijk 2.200 en 1.500
gulden, over te nemen. Half juli 1718 schreven de door
Muller ingefluisterde Gecommitteerde Raden aan de
regenten van Assendelft dat het werk aan de parken
van Caapvaarder/Gerrit en Pieter de Jong veel te traag
vorderde. Zij moesten worden aangemaand op te
schieten. Ook Arend Hendricksz. van Vlieland zat het
kennelijk tegen bij deze klus ver van huis. Hij had park
57 aangenomen voor 3.600 gulden. Begin september
gaven de Raden aan de regenten van Assendelft
opdracht hem mede te delen dat zijn park aan het
noordeinde twee a drie duim (5 a 7 cm) te laag was.
'magere zandt’ afgegraven en het ging wel 15 tot 20 jaar
duren voordat het weer met slib was overdekt. Soms
moesten percelen zelfs voor altijd als verloren worden
beschouwd omdat de dijk er dwars overheen was gelegd.
Tabel 3. Herkomst aannemers van de werken aan de Assendelverzeedijk en Sint Aagtendijk.
Assendelft en Nauerna
22
16
12
7
5
7
12
75
35
38
39
HET IJ ROND
Woonplaats
West-Friesland*
rest Noorderkwartier**
Zuiderkwartier***
rest Republiek****
onbekend
totaal
31.300
18.300
5.850
27.650
44.650++
198.075
52.225
18.100+
aantal
aannemers
36
37
In overzichten in het archief van Assendelft worden hogere bedragen
genoemd, nl. 288.690 en 294.205 gulden, zie GAZ, HHL Assendelft,
inv.nrs. 524 en 527.
GAZ, polder Westzaan, inv.nr. 589.
Kader gebaseerd op: GAZ, HHL Assendelft, inv.nrs. 525, 527; NHA,
Gecommitteerde Raden, inv.nr. 275, fol. 57v., 58v., 73r.
Ook bekend als Pieter Jansz. Roos. Hij woonde in 1720 in De Rijp, zie GAZ,
HHL Assendelft, inv.nr. 532.
De gebr. De Jongh spanden in november 1718 een proces aan tegen de
regenten van Assendelft over de betaling. Naderhand raakten zij ook nog
onderling in een rechtszaak verwikkeld, zie GAZ, HHL Assendelft, inv.nr. 532.
aantal
aangenomen parken
totale aannemings-
som (in guldens)
Bron: GAZ, HHL Assendelft, inv.nrs. 525, 527.
Schagen, Zijdewind, Spanbroek, De Keins, Sint Maarten en Oude Niedorp. Alkmaar, Beemster, Oudesluis, (Bever)wijk en Vlieland. Sloterdijk en Amsterdam
Amersfoort en Harlingen. Van een park (nr. 42) is in het register van aanbestedingen de aannemingssom niet genoteerd. Idem van park nr. 65.
