r 5
L.
I
(Z
0°
/J
24
Dijkdoorbraken en nieuwe sluizen
Dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland stelden regels
vast voor het door de belanghebbenden te verrichten
onderhoud van deze kade.10
Het herstel van grote dijkdoorbraken werd niet
alleen overgelaten aan de eigenaren van grond langs de
dijk en ook niet aan de ambachten langs de dijk. Heel
Rijnland moest aan dit herstel meewerken. Ambachten
De Spaarndammerdijk brak regelmatig door. Op de
plaats van doorbraak ontstond door uitspoeling een
dieper gat. Meestal werd bij het dichten van dit gat de
dijk daar buiten omheen gelegd en ontstond een meertje
aan de binnenzijde van de dijk. Zo’n meertje werd een
‘braak’ genoemd. Langs de Spaarndammerdijk lagen
meerdere braken.8 Zoals eerder al opgemerkt is, kon
een dijkdoorbraak er ook toe leiden dat de dijk naar
achteren werd gelegd. Dan ontstond een inlaagdijk.
In de late middeleeuwen werd de invloed van
de Noordzee op de Zuiderzee en daarmee ook op het IJ
sterker. De zeegaten tussen de Waddeneilanden werden
wijder en veel voorland (buitendijks land voor de dijken)
spoelde weg. Hierdoor nam de oppervlakte van de
Zuiderzee toe. Op het IJ gebeurde hetzelfde. Het hoog-
waterniveau steeg en leidde tot een hogere oploop van
water voor de Rijnlandse dijken.9
Grote dijkdoorbraken vonden plaats in 1421,
1452 en 1477. De Sint Elisabethvloed van november
1421 veroorzaakte doorbraken van de dijk ten oosten
van Spaarndam onder Spaarnwoude en het Hofambacht.
Daar werd een inlaagdijk gelegd, voor een deel kaars
recht, waardoor een klein gedeelte van Spaarnwoude
en een groot deel van het Hofambacht buiten de
Spaarndammerdijk kwamen te liggen. Het land buiten
de nieuwe inlaagdijk werd voortaan slechts door een
kade beschermd tegen het water van het IJ. Die kade zal
samengevallen zijn met het oude tracé van de zeedijk.
IP" SlvOOTERDYCK.
,11
SS w vWs
il
v\ h-~
HET IJ ROND
De na 1421 gelegde inlaagdijk ten oosten van Spaarndam en het
daarbuiten gelegen land dat slechts door een kade tegen het IJ werd
beschermd. Fragment van de overzichtskaart van Rijnland van Dou en
Van Broeckhuysen uit 1647. HHR, Collectie kaarten, A-4271.
Enkele braken aan de binnenzijde van de Spaarndammerdijk ten westen van het dorp Sloterdijk. Fragment van
de overzichtskaart van Rijnland van Floris Balthasars uit 1615. HHR, Collectie kaarten, A-4066.
4-i
2‘
Aorner bvacck^
X k
R
Bw.
o
