V
J.
F
w
27
investeerders, waarschijnlijk in samenwerking met een
landmeter, goed over de inrichting van de Burghorn
hebben nagedacht. Het ging om een bijna 300 ha grote
moddervlakte die moest worden omgezet in bruikbare
landbouwgrond. In verband met de verdeling onder
de participanten was het gemakkelijk als de kavels
ongeveer even groot waren. Natuurlijk moesten zij ook
rekening houden met de afwatering van de percelen en
de bereikbaarheid.
Helaas dateren de oudste kaarten waarop
iets van de geografie van de Burghorn is te zien uit de
tweede helft van de 16e eeuw. De Burghorn is op de
bedoelde kaarten bijzaak. Ze werden namelijk allemaal
vervaardigd in verband met de bedijking van de Zijpe.
Toch maken ze duidelijk dat de polder door een oost-
west lopende weg, een laan in de oude betekenis van het
woord, in twee helften werd verdeeld. Een dergelijke
laan was een pad waarlangs de koeien naar de weiden
werden gedreven. Deze laan is nu de Burghornerweg.
De eerste kaart die meer details toont, is een grote
manuscriptkaart door J.J. Dou uit 1657 vervaardigd in
verband met het 'Groot Proces’ over de verstoeling van
de Westfriese Omringdijk.42 Dan blijkt de Burghorn te
zijn ingedeeld in zeven grote blokken, vier ten zuiden
van de Burghornerweg en drie ten noorden ervan. Ze
waren van elkaar geschieden door sloten.43 Twee van
de drie door Dou op zijn kaart ingetekende boerderijen
stonden langs de dijken. De derde lag iets van de dijk af
boven het westeinde van de Burghornerweg en was van
af deze weg bereikbaar via een ongeveer 150 m lang pad.
De regelmaat van de Burghorn maakt duidelijk
dat de polder weloverwogen en mogelijk op een kaart is
gepland. Dat was in het Noorderkwartier van het midden
van de 15e eeuw ongekend. Het maakt de aandijking van
Willem van Beijeren niet alleen tot de vroegst bekende
landaanwinning in Holland benoorden het IJ, maar ook
tot een landschappelijk prototype.
-Vï
40
41
BURGHORN VAN KWELDER TOT POLDER
De eerste redelijk gedetailleerde kaart van Burghorn dateert uit het
midden van de 17e eeuw. Detail uit de kaart van West-Friesland door
J.J. Dou, 1657. Westfries Archief, signatuur 6d01.
42
43
NHA, Hof van Holland, inv.nr. 471, fol. 280 e.v.; RAA, gemeente Schagen
1415-1813, inv.nr. 231.
Zie ook verderop in het hoofdstuk 'De Nieuwedijk en de bedijking van de
Zijpe’.
De Bruin (2016).
Vgl. met de in 1505 bedijkte polder Het Bildt, zie Steenbergen e.a. (2009),
312-323 en Kuiken (2009).
■7
6-
L/kV
LlI* u.l
J -rf'"' l,J'
N X "ScfLAüKN
1,1
'T’
