t
f
25
De dijken om de polder Burghorn
De nieuwe bedijking werd omgeven door vier dijken.
Allereerst de nieuw gebouwde dijk, bekend geworden
als de Nieuwe Westfriese (Zee)Dijk. Vier kilometer lang,
zich uitstrekkend tussen de kerk van Sint Maarten en de
Burghorn. De Burghorn is de naam van de rechte hoek
gemaakt door Westfriesche Zeedijk en de Oude (Zee)
dijk. In die hoek aan de kant van Schagen ligt de grote
terp Hemkewerf. Volgens latere berichten was deze
nieuwe dijk oorspronkelijk te smal en te laag. De specie
voor het opwerpen - en de verdere verhoging en ver
sterking - is vermoedelijk afgegraven uit het gebied van
de toekomstige polder, gezien de kuilen over de gehele
lengte van de dijk aan de binnenkant ervan, afgezien van
de dijkgracht. Natuurlijk kan ook klei uit de Zijpe zijn
gebruikt, zeker tijdens de aanleg. Maar het was altijd
oppassen met ontgrondingen in het buitendijkse land
omdat de zee hiermee meer ruimte werd geboden.
De dijk is gebouwd door arbeiders van wie de herkomst
onbekend is, maar waarschijnlijk kwamen ze zoals
vermeld uit alle omliggende dorpen.
De dijk moest onderhouden worden door
bewoners uit het Geestmerambacht en Schagen,
Barsingerhorn/Haringhuizen, Winkel en Niedorp.
Dat heeft veel voeten in de aarde gehad, omdat zij
meenden dat ze daarvoor niet verantwoordelijk waren.
De ingelanden uit het Geestmerambacht stelden dat ze
niet aan deze dijk grensden, zoals het geval was met de
Valkkogerdijk. Schagen, Barsingerhorn/Haringhuizen,
l
BURGHORN VAN KWELDER TOT POLDER
Arbeiders aan het werk tijdens de bedijking van de Zijpe.
Detail uit een aan Jan van Scorel toegeschreven kaart.
NA, VTH verzameling binnenlandse kaarten, Hingman,
15e-19e eeuw. Nr. toegang 4.VTH, inv.nr. 2486.
De eerste kaart die meer details van de Burghorn toont, dateert
uit 1573. Detail uit het verkavelingsplan voor de Zijpe na de derde
bedijking door Adriaan Anthonisz. Kopergravure door Joh. Nagels.
NHA, Provinciale Atlas - Kaarten en Kaartboeken.
34
35
36
37
38
39
RAA, polder Burghorn, inv.nr. 18, fol. 22r. e.v.
NA, Hof van Holland, inv.nr. 471, fol. 280.
RAA, polder Burghorn, inv.nr. 88, p. 62. Vgl. met Pols (1888), 112 (noot).
RAA, gemeente Schagen 1415-1813, inv.nr. 31. Zie ook hierna het hoofd
stuk ‘De waterhuishouding: de sluis en de molen’.
RAA, polder Burghorn, inv.nr. 18, fol. 5r.
RAA, polder Burghorn, inv.nr. 88, p. 62. Vgl. met Pols (1888), 111 (noot).
