83
Het kamp overleefd, huis kwijt en toch betalen
In januari-maart 1943 moest iedereen op last van de
Duitsers Bergen aan Zee verlaten, met uitzondering van
boeren, land- en tuinbouwers, personen die voor de
bezetter werkzaam waren en middenstanders. In Bergen
aan Zee woonden op 4 maart 1943 nog slechts negen
gezinnen. In augustus 1944 volgde de totale ontruiming
van de gemeente Bergen. Alle Joodse families werden
afgevoerd naar Amsterdam, om van daaruit te worden
gedeporteerd naar de concentratiekampen. Secreta-
ris-penningmeester van de Vereniging van Polders en
Oningepolderde Landen onder Bergen en de Damlander
polder was C. Velthuijs, tevens eigenaar van een incasso
bureau in Alkmaar. Omdat de belastingplichtige inwo
ners van Bergen overal naar toe waren uitgezwermd,
wist hij niet waarheen de rekening van de omslag
moest worden gestuurd. Omdat Velthuijs geen tekorten
wilde op de jaarrekeningen, schoot hij vele bedragen
voor. Hij schroomde niet om via beheerders van Joodse
bezittingen of het bevolkingsregister van de gemeente
Amsterdam adressen te achterhalen van belastingplich
tigen. Na de oorlog kregen mensen die uit de kampen
terugkeerden alsnog een aanslagbiljet. Bijvoorbeeld
L.G. Cohen, die 21 maanden in een kamp had gezeten en
een jaar lang op een huis had moeten wachten. Cohen
moest in april 1946 “per ommegaande” een bedrag van
een gulden en 53 cent betalen. Hij bedankte Velthuijs
voor het voorschieten van de omslag, maar vond het wel
vreemd dat tijdens zijn afwezigheid de beheerders van
het huis die lasten niet hadden voldaan. Cohen: “Het gaat
wel niet om grote bedragen en daarom betaal ik het zelf
direct, maar van de huurbedragen tijdens de bezetting
heb ik praktisch niets ontvangen en ik moet maar zien
wat ervan terecht komt!”234
RAA, Aten, inleiding Inventaris archief Vennewaterspolder; Schuurman
(2001), 151-152.
233
234
GEEN SOLDAAT KAN DE POLDER REGEREN!
230
231
232
Het grotendeels gesloopte Bergen aan Zee bij het
Vredeskerkje, 1945. Op het duin het Bio-vacantieoord.
[Onbekend] collectie RAA FO202732.
Aten (2009), 22-23.
RAA, Aten, inleiding Inventaris archief polder Callantsoog, 11.
RAA, Aten, inleiding Inventaris archief waterschap genaamd de
Oningepolderde landen onder Egmond-Binnen, 5-6.
RAA, tg. 84.2.04, Vereeniging van Polders onder Bergen, inv.nr. 41, brief
Cohen, 9-4-1946; Harff (2016), 252-264.
