69
Een goed voorbeeld is ook de Robonsmolen van de
Monniken-, Raven- en Robonsbospolder onder de rook
van Alkmaar. Deze molen werd in april 1944 door een
storm beschadigd en naar aanleiding daarvan ontwiekt.
Het hout (Amerikaans grenen) werd via het Rijksbureau
voor Hout gevorderd ten behoeve van de gemeente-
reiniging van Alkmaar om daarmee de poeptonnetjes te
repareren. In mei 1944 lag er zelfs een voorstel om de
kap te slopen.
In 1940 waren er nog slechts weinig polders
over die volledig op de wind vertrouwden. Een overzicht
ontbreekt, maar in ieder geval werden de Hempolder bij
In de jaren '20 hadden diverse polders een elektrische
hulpaandrijving in hun molens geïnstalleerd. Populair
was vooral het door het Rotterdamse ingenieursbureau
Fr. Eriksson ontwikkelde systeem. De Vereniging De
Hollandsche Molen speelde een stuwende rol en hoopte
met de hulpmotoren zoveel mogelijk molens te behou
den. De Sluismolen van de Sluispolder tussen Bergen en
Koedijk werd in 1926 als eerste molen in ons land met
een hulpaandrijving van Eriksson uitgerust.203
Beschikte een molen eenmaal over een derge
lijke installatie, dan werd vaak al snel niet of nauwelijks
meer op de wind gemalen. In de Sluispolder werd dit
argument in 1934 gebruikt om het salaris van de mole
naar te verlagen van 175 naar 100 gulden. Bovendien
lag verwaarlozing op de loer. In 1938 dreigden de latten
en windborden van de wieken van de Sluismolen naar
beneden te komen. Twee jaar later kon de molen niet
meer gekruid worden en was een van de roeden kapot.
Molenbemaling202
200
201
202
203
GEEN SOLDAAT KAN DE POLDER REGEREN!
De polder Schagerwaard vertrouwde in 1940 op een stoomgemaal en een
Amerikaanse windmotor. Polders met een bemaling die niet van één enkele
energiebron afhankelijk was, waren tijdens de oorlog goed af. De windmotor,
in 1921 geplaatst, werd in 1946 afgebroken. Olieverfschilderij door W. Bijpost,
1932. Privécollectie.
SAA, tg. 513, Groote IJpolder, inv.nr. 167, brief Aussenstellenleiter
Nord-Holland Rüstungs- und Beschaffungskommission Niederlande,
24-4-1945.
SAA, tg. 513, Groote IJpolder, inv.nr. 167, brief ministerie van Financiën
aan polderbestuur, 28-9-1954.
Behalve waar anders aangegeven is deze paragraaf gebaseerd op de
inleidingen van de archiefinventarissen van de betreffende polders
samengesteld door Aten (RAA).
Aten (2006), 16-17; Van Loo (2001), 17.
