u
JV
H
9
Naar het reilen en zeilen van de waterschappen in de
jaren '40-’45 is nog nooit systematisch onderzoek gedaan.
Volgens de gangbare opvatting ging de oorlog geruisloos
aan de waterschapswereld voorbij. Dit boek laat zien
dat het tegendeel het geval is. De soldaat regeerde de
polder! Dat was al zo in de meidagen van 1940, toen het
Nederlandse leger tientallen polders onder water zette.
In de lente van 1944 gebeurde dit opnieuw, nu door de
Wehrmacht. De aanleg van de Atlantikwall langs de kust
bracht bovendien de risicovolle bouw van bunkers in
dijken met zich mee. Hoe reageerden de waterschappen
op deze ellende?
Een ander groot probleem was het tekort aan dieselolie
waarop de vele motorgemalen draaiden. Eind 1944 viel
ook nog de elektriciteit uit. In diverse polders werden toen
snel oude molens opgeknapt om 'droge voeten' te houden.
De bevrijding kwam net op tijd. Anders was bij de eerste
de beste regenperiode bijna heel westelijk Nederland
onder water verdwenen.
Jan en Thea de Roos deden voor deze studie onderzoek
in tientallen archieven. Dat levert een onthullend,
onthutsend en soms ronduit pijnlijk beeld op van de
Noord-Hollandse waterschappen in oorlogstijd.
"Verdomme, daar gaat de polder.
Leve de overeenkomst met de moffen”
Dat was de hartenkreet van een groep verzetsstrijders
op dinsdag 17 april 1945, toen het Duitse leger met een
enorme knal de IJsselmeerdijk van de Wieringermeer
opblies. Deze zinloze inundatie, drie weken voor de
bevrijding, leidde tot grote verontwaardiging. Rijks
commissaris Seyss-Inquart had eerder beloofd geen
polders meer blank te zetten. Maar tijdens de oorlog
regeerde de soldaat de polder...
Ook intern stonden de waterschappen onder druk.
Medewerkers werden opgeroepen voor tewerkstelling
in Duitsland en in diverse besturen werden NSB’ers
benoemd. Na de bevrijding kregen tientallen 'foute'
bestuurders en personeelsleden ontslag. Dit boek
beschrijft niet alleen deze zuivering, maar ook het
stille verzet tegen de Duitsers.
Geen soldaat kan de polder regeren! is uitvoerig geïllus
treerd met meer dan 100 vaak nooit eerder gepubliceerde
foto’s, kaarten, portretten en tekeningen.
hoogheemraadschap
Hollands
Noorderkwartier
ISBN 978-9492335128
lllllllllllll
789492ll33512811
stichting Uitgeverij Noord-Holland
