J.A. Ringers (vierde van
links) tijdens een bezoek
aan het Staatsvissers-
bedrijf te IJmuiden,
circa 1915. NHA,
Gemeente Velsen - Foto's,
fotonr. KNA001013785.
en klei (voor de bekleding). Zoals gezegd zou het re
sultaat een dijk zijn met een kruin tot 5,10 m NAP, een
kruinbreedte van 2,50 m en een flauw buitenbeloop
met een helling van 5:1.
De arbeiders die het werk moesten klaren
verdienden minimaal 60 cent per uur, maar daarvoor
moesten ze wel per dag 10 m3 grond verzetten. Dr.ir.
H. Wortman, directeur-generaal van de Dienst der
Zuiderzeewerken in de jaren 1919-1929, was het eens
met Ringers. Maar minister König meldde op 5 januari
1921 per telegram "geen toestemming" te kunnen
verlenen omdat hij de grondaankoop niet verantwoord
achtte. Dat leek duidelijk.
Wat nu volgt, leest als een slechte komedie.
Ringers ging gewoon op de ingeslagen weg voort. Maar
kon dat dan met het bewuste ministeriële telegram op
tafel? De minister verklaarde immers GEEN toestem
ming te verlenen. Ringers, op de hoogte gesteld van
het 'misverstand, stelde echter dat in het door hem
ontvangen telegram het woordje GEEN niet voor
kwam. Daarom was hij gewoon doorgegaan. De enige
verklaring die hij kon geven was dat het telegram on
derweg VERMINKT was doorgeseind! Hij waarschuw
de meteen dat indien het werk inderdaad volgens de
inzichten van de minister niet door ging, dit heel slecht
zou uitpakken voor de algemene acceptatie van de
omvangrijke Zuiderzeewerken. Het steekspel ging nog
een tijdje door totdat de minister uiteindelijk toegaf.
De affaire tekent prachtig de machtsverhoudingen
tussen het ministerie en de top van RWS in deze jaren.
88
Steeds wisselende en vaak zwakke ministers tegenover
de continuïteit van doortastende en door opleiding en
ervaring kundige (hoofd)ingenieurs als Ringers, Wort
man, De Blocq van Kuffeler, Van Loon, Thijsse, en niet
te vergeten de hoofdingenieur-directeur van PWS in
Noord-Holland Reigersman. Zij namen waar mogelijk
de ruimte en kwamen daar mee weg.
Inmiddels was een bestek opgemaakt, de
grondaankopen vonden plaats en op 18 juni 1921
was het geprojecteerde werk aan de Rinkewielsdijk en
Marskedijk voltooid. Aannemer Daalder drong met
succes aan op voortzetting van de werkzaamheden.
Maar de opzet veranderde sterk, zoals uit de volgende
paragrafen blijkt.
Resumerend: in het kader van het werkver
schaffingsproject zijn in de winters van de jaren 1920
tot 1922 enkele vakken van de Bierdijk, de Rinke-
wielsdijk en de Marskedijk aangepakt. Intussen werd
gewerkt aan een integraal plan voor de gehele kustver
dediging van de Noorderdijkage die voldeed aan de
te verwachten consequenties van de afsluiting van de
Zuiderzee.
Nieuwe materialen
De aanstaande afsluiting van de Zuiderzee leidde
tot onderzoek naar de mogelijkheden van moderne
materialen. Met name gewapend beton stond in de
belangstelling. De mogelijkheden met beton leken
onbegrensd. Op initiatief van de Zuiderzeevereniging
werd in 1909 de zogenaamde Gewapend-Betoncom-
WIERINGER DIJKGESCHIEDENIS
