Het bestuur van het Heem
raadschap Wieringen bij
de viering van het 75-jarig
bestaan in 1958. Vooraan
derde van rechts dijkgraaf
Jan Lont Czn. Links naast
hem, met bril, secretaris
Meijert Kooij Szn. RAA,
tg. 82.2.013-017, inv.nr. 35.
67 jaar oud - in opdracht van Scholtens "eenige schets-
profielen (maken) van de uitgevoerde werkzaamheden
aan de Zuiderzeeweringen in beheer bij het Heemraad
schap Wieringen benevens de benaming der dijken,
zoo mede begin en eindpunten en de afstand der dijk-
palen".38 En zo passeerden ze allemaal weer de revue.
Het nieuwe heemraadschap bezat wat meer
slagkracht dan zijn voorgangers en betekende een stap
je voorwaarts naar de ontwikkeling van een professio
nele organisatie. Al moest het eerst 1963 worden voor
dat het kon beschikken over een eigen kantoor. Met
bijna jeugdige overmoed drong het bestuur er in 1885
bij de Provincie op aan een flinke subsidie te verlenen
om daarmee de dijken eens en voor altijd te kunnen
versterken. Maar de Provincie stelde zich formeel op.
De aanvraag was niet goed opgesteld en bovendien was
het genoemde bedrag van maar liefst 117.049 gulden
en 57 cent wel erg hoog, Het heemraadschap kreeg
voorgerekend dat het met de jaarlijkse inkomsten
en toelagen een heel eind kon komen. Teleurstelling
dus. En de problemen bleven, evenals de angst bij de
bewoners bij slecht weer. Tijdens de grote storm van
12 december 1883 kwam het water tot een meter boven
Volzee. Maar de dijken hielden het. Bijster geruststel
lend was dat echter niet. Kritieke waterstanden werden
regelmatig geconstateerd en gemeld, vooral langs
het Amsteldiep bij Westerland. Daar werden nogal
eens stukken van de hoge grond weggeslagen. Om de
stroom wat af te leiden, werd in deze jaren een stenen
dam aangelegd tussen de dijkpalen 123 en 124.
Een kritische noot kwam van Jan Blaauboer,
koffiehuishouder, kastelein en winkelier in een loge
ment in De Haukes.39 Die berichtte op 16 augustus
1886 aan GS dat het Westerlander Hoofd was omge-
vallen door ouderdom. Het bestuur van het heemraad
schap vond de kritiek sterk overdreven. Dat het een
oud bouwsel betrof was bekend. En dat de dijk voor De
Haukes iets te wensen overliet eveneens. Maar voor een
doorbraak hoefde men niet bang te zijn. Desondanks
besloot men toch de bedoelde dijk te herstellen. Maar
toen GS eind september van hetzelfde jaar aandron
gen op verbetering van de dijk voor De Haukes door
er enige palen te plaatsen en het hoofd te versterken,
voelde dijkgraaf Simon Strand daar niets voor. Het leek
hem geldverspilling. Hij stelde algeheel herstel voor.
Daarvoor moest dan wel een lening worden aangegaan
van 4.000 gulden. De rest van het bestuur koos echter
voor de goedkope oplossing: enkele palen voor de dijk
en het hoofd verder laten voor wat het was. Zo suk
kelde ook het nieuwe heemraadschap voort met altijd
te weinig geld in kas en geleende deskundigheid van
Gorter, de man van het Rijk. Hoe zou Wieringen een
eventuele stormvloed kunnen doorstaan? Want dat het
een keer mis zou gaan was voor menigeen haast wel
zeker.
Samenvoeging van het heemraadschap met
Waard-Nieuwland was misschien een oplossing ge
weest voor veel problemen. Hierdoor zou het beheer
van alle Zuiderzeedijken in één hand zijn gekomen en
33 Aten, Wieringa (2015), 101, 105.
34 NHA, tg. 274, inv.nr. 193.
35 Johann Wilhelm Welcker bracht het later tot directeur-generaal van RWS.
36 In 1849 bedijkt.
37 NHA, tg. 355, inv.nr. 1079.
38 Ibidem, inv.nr. 1081; Kranenburg e.a. (1981), 21-22.
39 Blaauboer (2000), 67 (08:14/07:06).
WIERINGER DIJKGESCHIEDENIS
67
