Bestekken Rijkszeedijken23
Paalscherm aan de Rin-
kewielsdijk, 12 juni 1949.
Historische Vereniging
Wieringen, database nr.
GAW 1280.
koppen afgezaagd oftewel gekruind. Vanaf september
kwamen er twee teerders bij om het afgezaagde hout
in de teer te zetten. Gorter schreef dat de vorderingen
voldoende waren, maar dat het werk een week stil had
gelegen door het onstuimige weer. Hij tekende aan dat
hij voornemens was de week erop met het heien van
palen benoorden Quarantaine te beginnen. De paalwer
ken voor het hoge land van Stroe werden met "grond
van buiten" gevuld. Dat was de zogenaamde slikkeraarde
die buiten de kust werd opgegraven, een mengsel van
grond en slierten wier met wortel en al.22 Slikker was
goedkoop materiaal, binnen handbereik te vinden en
redelijk doeltreffend, had de ervaring geleerd. Het afwer
ken bestond uit het nogmaals teren en controleren. Tot
slot werd het jaartal in combinatie met de aangebrachte
lengte paalwerk aangebracht. In dit geval dus 1864-40 en
en 1864-75. Werk klaar.
Over de vervanging van oude palen door
nieuwe nog het volgende. Om te beginnen werden de
oude palen 1,10 m gelicht. Pas wanneer alle voorberei
dingen afgehandeld waren, trok men ze in hun geheel
uit waarna de nieuwe palen in de oude gaten werden
geheid. Doorgaans werd materiaal, mits in redelijke
staat, opnieuw gebruikt. Oude palen verwerkte men
bijvoorbeeld in kistingen, dat wil zeggen een noodke-
ring bestaande uit twee rijen palen waarvan de tussen
ruimte met aarde was opgevuld.
Bestekken geven een mooi kijkje in de keuken van het
dijkbedrijf en de stand van de techniek. We hebben er
twee uitgekozen.
1874. Voor het normale driejarig onderhoud van de
Rijkszeeweringen over 1875-1877 werd uitgegaan van
een jaarlijks te besteden bedrag van 4.800 gulden. Elk
jaar moest geleverd en verwerkt worden:
500 m3 bezoding.
100 m3 slikkerspecie, uit het strand te trekken en aan
de dijk verwerken.
10 m3 teelaarde.
100 m3 leem of klei.
10 palen Noords grenen van 5,3 m.
3 m3 bezaagd grenenhout voor gordingen (dwars
hout) en kistingplanken etcetera.
5 m3 gecreosoteerd dennenhout voor kistingplanken.
100 kilo gesmeed ijzer.
2000 m2 teerwerk.
100 ton zuilenbasalt
120 m3 grove puin.
10 m3 riviergrind.
800 m2 steenglooiing opnemen en herzetten.
1500 m2 krammat, dat wil zeggen een laag stro tegen
de helling van de dijk.
25 stuks voorhanden oude palen vervoeren en
verwerken "tot digtinge van openingen in de paal
werken met 200 opzetters".
40 stuks voorhanden oude palen verwerken tot
kistingpalen (noodkering).
15 kilo spijkers.
De eigenlijke paalschermen werden beschermd door
kleinere schermen. De ruimte tussen beide werd volge
stort met grind, briksteen en dergelijke. Creosootpalen
werden aangeleverd door de Maatschappij tot Hout
bereiding tegen Bederf die in Amsterdam een fabriek
62
WIERINGER DIJKGESCHIEDENIS
