1657 1695 17 Tabel 3. Quota van de ambachten in de dijkslasten volgens de vonnissen van de Hoge Raad en de oppervlakten volgens de meting van Dou en Koutter. DL Drechterland VNK Vier Noorder Koggen GA Geestmerambacht SNK Schager- en Niedorperkoggen ambacht 1650 Meting Dou en Kouter, Verschil meting 1651-1654 eindvonnis DL 35 36,8 (16.854 morgen) 33,5 37,5 0,7 VNK 28 34,1 (15.624 morgen) 30,5 33,5 - 0,6 GA 20 14,4 (6.617 morgen) 21 14 - 0,4 SNK 14,7 (6.738 morgen) 15 15 0,3 Aft. 13. Portret van Reinier Pauw (1591-1676). Ets en kopergravure door Theodor Matham, naar een schilderij van Jan Mijtens. Pauw was vanaf 1621 raadsheer en van 1655-1676 president van de Hoge Raad. Hij.maakte de eerste vier decennia van het Groot Proces mee, waaronder de cruciale periode 1648-1657. Collectie Rijksmuseum Amsterdam, objectnummer RP-P- H-H-1369. landen binnen de West-Friese Omringdijk alleen.78 Dat het toch om substantiële bedragen ging, toont een staatje van de kortingen van het Geestmerambacht in de jaren 1651-1658: in totaal ruim 58.400 gulden.79 Het Groot Proces laaide na de dijkdoorbraken van november en december 1675 weer in alle hevig heid op. Een nieuwe generatie advocaten nam de oude dossiers weer ter hand. Pas in 1690 maakte men werk van een klus die zo noodzakelijk was voor de vaststel ling van rechtvaardige quota: het onderzoek naar de belastingdruk en de waarde van de landerijen in de vier ambachten. Daartoe werden gegevens verzameld van alle grondtransacties in de periode 1660-1689.80 In het finale vonnis van de Hoge Raad uit 1695 werden de quota vervolgens nog eenmaal aangepast (zie tabel 3). Ze zijn tot 1921 van kracht gebleven. Drechterland en de Vier Noorder Koggen waren de grote verliezers. Zij gingen er in totaal maar liefst zeven procent op achteruit, een percentage dat geheel ten goede kwam aan het Geestmerambacht. 76 RAA, AGA, inv.nr. 137. 77 Ibidem, inv.nr. 137 (secretaris Geestmerambacht aan Van Strijen, 28-12 1656). 78 Ibidem, (vonnis Hoge Raad, 24-3-1657); De Vries (1876), 483-484. 79 RAA, AGA, inv.nr. 138. 80 Het gaat om afschriften van de registers van de 40e penning, een belasting op de overdracht van onroerend goed. Deze zijn in de archieven van diver se procespartijen bewaard gebleven. DOU, LANDMETERS IN RIJNLAND EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER, 1600 1680 109

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche | 2016 | | pagina 110