BIJLAGE 1
Overgenomen uit OHZ dl. II (1986), nr. 866.
1250 [mrt. 25]-sept. 23117
Lubbert II, abt van Egmond, geeft in erfelijk bezit aan de
opwonenden van het abdijland te Schagen een gedeelte
van het onlangs bedijkte land aldaar, aan weerszijde
begrensd door een vronslot, vanaf Bergeswerk tot aan de
zee, bepaalt de voorwaarden waarop zij dat land zullen
bezitten en stelt regels ten aanzien van de rechtspraak
vast.
In nomine sancte et individue Trinitatis.
Ego Lubbertus Dei permissione abbas Hecmundensis
monasterii, notum facio omnibus
sancte Dei ecclesie fidelibus presentibus et futuris,
quod de consensu capituli mei stabilivi pactum firmum
cum omnibus mansionariis terre nostre in Scaghen in
hunc modum:
1. Terra que inibi iacet inter duo fossata, que in vulgari
vronslot appellantur et extenditur a Bergeswerk usque
in salsum mare, quam secundus comes Theodericus
pater Arnulfi comitis, tradidit Deo et sancto Adalberto
iure proprietario perpetuo possidendam, que per im-
pulsionem fluctivagi maris, aggeribus funditus ever-
sis, iam per multos annos fuit annichilata et nunc est
per graves expensas et sumptos non modicos a nobis
recenti aggere informata, partem ipsius dedimus illis in
ius hereditarium quod vulgari terfcure dicitur, termino
ei specificato a flumine quod dicitur Withmere usque
in salsum mare, excepta area nostra in qua domus
nostra sita est, cuius latitudinem et longitudinem cum
prefatis mansionariis nostris condiximus et excepta
terra que nos ibidem contingit in divisione ipsius de
sex virgis in ipso aggere propter piscaturam et propter
aqueductum a nobis retentis, excepta etiam terra Hug-
onis de Akersloot quam ipsi propter labores suos quos
in ipso aggere nostro sumptuose fecit concessa est,
scilicet dimidius funis qui in vulgari halfline dicitur
in aquilonari parte aggeris et in aquilonari parte terra,
sicut in divisione ipsius terre eum contingit.
2. Ad hoc ut ipsi sine cura circumfodiant illam muni-
antque aggere lato et alto, ad instar alterius aggeris op-
timi sibi ex utraque parte adiacentis sine nostro labore
et expensis et sine aliquo dampno ecclesie nostre totam
terram antiquam infra prescriptum terminum que
seminari potest, seminabunt.
3. De omni fructu ipsius quartum maniplum ecclesie
exinde reddituri, de nova vero
terra quam suis laboribus fodiant et excolent fructum
primi anni de ipsa integraliter percipiant, post percep-
cionem fructus primi, de omni quod in ipsa seminave-
rint quartum maniplum nobis deinceps reddent, quod
autem in seminatum iacuerit, seu de nova seu de veteri
terra, quicquid ibi creverit dimidietas utilitatis illius ad
nos pertinebit et dimidietas usibus eorem cedet.
4. Si aliquis eorum mortuus fuerit sine liberis, consan-
guinitate ei proximus accipiat ab abbate porcionem
eius coram testibus, dando abbati censum competen-
tem in recognicione sui iuris.
5. Et licet terra eis in hunc modum sit concessa pro
laboribus suis, non habent nec habebunt ullam po-
testatem ipsam vendendi alterutrum nisi de consensu
nostro et permissione; si vero permissi fuerint tam
honestas personas representabunt quod de omnibus
prescriptis nobis satisfaciant.
6. Circa festum maii non dirigent pecora sua ad pascua
sine nostra permissione.
7. Et quamvis terminum prescriptum transgredi non
possunt nisi de nostra licencia, condiximus tamen, ut
in Geddenmore vel alias licentiati fuerint pro sespiti-
bus fodiendis vel ad opera salis, media pars utriusque
rei nobis cedat et media pars ipsis. Si aliqui vero idem
seminaverint, quartum maniplum inde persolvent et
quicquid inseminatum ibi iacuerit, quicquid ibi creve-
rit totum usibus nostris cedet.
8. Insuper omni anno reddent debitum suum sancto
Martino; omnem vero terram novam quam adipisci
possumus secundum metam aggeris et longitudinem
quem refecimus, eodem iure prescripto libere eis et
integraliter concessimus.
9. Si autem ego vel aliquis successorum meorum de
consilio capituli sepedictam terram vendere volueri-
mus proprietarie, prefati mansionarii proximi erunt
empcioni si tantam summam pecunie dare studuerint
quantam alii.
10. Sanctivimus etiam quod quicumque mortalium,
sive claustrales sive seculares, ipsam comparaverint,
iam dictos mansionarios iuribus non privabunt pres-
criptis.
11. Condictum est etiam finaliter inter nos quod omnis
werra vel litigium quod contingit inter mansionarios
nostros, emendari vel corrigi debeat in propria domo
nostra apud Scaghen, et quilibet aliquid habens adver-
sus alium, iudicium in domo nostra a villico nostro
requiret et emendam coram ipso secundum [suam]
diffinicionem recipiet.
12. Si vero idem villicus noster causam tam arduam in-
venerit quod eam per se et cum mansio-nariis nostris
corrigere non poterit nec ad emendam perducere,
90
DE SCHAGERDAM EN DE ABDIJ VAN EGMOND