Het heitje van Katham met veenpluis. Dit strookje land bij Volendam ontstond door de opbouw van veenmossen langs de oever van een sloot.
Het vormt een van de oudste veenheides van ons land. De veengroei gaat hier nog steeds door. Foto Wijndel Jongens, circa 1990.
Collectie Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Heerhugowaard.
De abt heeft het over 'Geddenmore of elders'.
Hij kan niet anders bedoelen dan dat Geddenmore
of elders gezocht moet worden binnen de landerijen
van de abdij bij Schagen. Dat land ligt tussen de beide
vroonsloten ten (zuid)westen en ten (noord)oosten,
de Schagerdam ten noordwesten en Bergeswerk in het
zuiden. Nog iets preciezer, Geddenmore moet liggen
ten zuiden van de rivier de Withmere en eventueel
tussen de beide vroonsloten, indien die naar het
zuiden voorbij de Withmere doorliepen. De abt zegt
immers dat Geddenmore of elders (er staat, r. 48, 'vel
alias' en dat kan ook worden vertaald met 'of andere
stukken land' binnen het gebied van de abdij moet
worden gezocht). Als 'of elders' wordt opgevat als 'of
op een andere plaats', dan drukt de abt zich wel heel
merkwaardig uit, zeker gezien de rest van de tekst die
weinig aan duidelijkheid te wensen overlaat. Boven
dien is 'alias' een meervoud.
Uit het bovenstaande blijkt dat we het niet
eens zijn met bijvoorbeeld Beenakker die Geddenmo-
re opvat als een toponiem, zijns inziens te situeren
ten noorden van Schagen.32 Dat is weliswaar vaag,
maar moet toch betekenen dat Geddenmore er
gens in de Zijpe richting Callantsoog of nog verder
richting Wieringen gelegen heeft. In ieder geval op
een plek die volledig is verdwenen in het water. Zijn
bewijsvoering is echter nogal zwak, gebaseerd op de
gedachte dat Geddenmore een plaatsnaam is zoals
andere plaatsnamen eindigend op '-more', die ook
'in de buurt' liggen. Hij denkt dan aan Texalmore,
Langenmore enzovoort. Dat zijn allen vermoedelijk
buurtschappen in het verdronken gebied tussen Texel
en Wieringen of ten oosten daarvan. Geddenmore zou
er daarvan een kunnen zijn volgens hem. Dat doet
echter geen recht aan de oorkonde van 1250, waar
in Geddenmore zonneklaar gesitueerd wordt in het
gebied van de abdij van Egmond tussen de Withmere
en Bergeswerk.
Bijna alle auteurs die zich met de hierna te
noemen namen hebben beziggehouden, gaan ervan
uit dat we te maken hebben met plaatsnamen, namen
van buurtschappen, kortom, van dorpen. Sommige
zouden zijn te lokaliseren, andere niet. De Cock en
Diederik, zoals straks zal blijken, houden het erop dat
we Geddenmore in ieder geval moeten zoeken binnen
of grenzend aan het gebied van de abdij.33
Hieronder zal worden aangetoond dat alle zo
geheten toponiemen, zoals die in verband met Gedden-
more in andere geschriften van de abdij zijn gevonden,
veldnamen zijn die gesitueerd moeten worden in het
28
DE SCHAGERDAM EN DE ABDIJ VAN EGMOND
