TERUGBLIK EN VOORUITZICHT Omarming op de Zeewering of hoe Den Helder de Zeewering omarmde tijdens de 'Napoleonwandeling' in september 2011. Collectie Helderse Historische Vereniging. De Helderse Zeewering: een unieke dijk waarvan de geschiedenis nauw verbonden is met die van het Zeegat van Texel, het Marsdiep. Een bedreigde ligging: getijstromingen houden dit zeegat in stand, maar wij, mensen, pretenderen die stromingen in bedwang te kunnen houden door een zeewering. Voor zover die stromingen dat toelaten. Tegelijk houdt de dijk het Marsdiep op diepte. De scheepvaart van de Zuiderzee steden, Amsterdam voorop, heeft daar al eeuwen baat bij. Het bezorgde Den Helder recenter ook zijn plek als belangrijkste marinehaven van Nederland. Honderden jaren is geprobeerd de dijk op zijn plaats te houden. Dat is tijden niet gelukt. Elke anderhalve eeuw vormen zich aan de Noorderhaaks nieuwe zandplaten die vervolgens vastgroeien aan de Texelse zuidwestkust. Daardoor veranderden in het verleden de zeestromingen geregeld van richting. Rustige perioden wisselden af met jaren waarin de sterkste stromingen de kust naderden. De dijk was lang niet altijd te handhaven en er zat vaak niets anders op dan te wijken voor het water door het bouwen van inlaagdijken. Die namen de waterkerende rol weer over. Grote stukken van Huisduinen en de Helderse wal gingen op deze manier verloren; enorme kapitalen moesten worden neergeteld om de dijk op sterkte te houden. Vaak tevergeefs. En zelfs toen men in de loop van de achttiende eeuw hoopte de dijk op zijn plek te kunnen houden, was het succes nog vaak wankel. De dijk staat nog altijd als het ware op zijn teen voor een afgrond.208 Tot op de dag van vandaag blijft het gevecht met de natuurkrachten een krachtmeting waarbij met de grootste inspanning een goed resultaat kan worden bereikt. Maar de inspanningen en uitgaven loonden. Het land bleef bewaard. De Kop van Noord-Holland is gedoemd ten onder te gaan als deze verdedigingswal het begeeft. Maar het gevaar blijft op de loer 'ten ware Helder wierde versterckt', om nog eens die zeventien- 206 Vier jaar eerder had hij van zich doen horen met een plan voor een waterbuf fer in het Markermeer om daarmee energie op te wekken. 207 Schoorl (1987/88), 27-29. 208 Ter vergelijking. De diepte die bij de Helderse Zeewering zeer dicht onder de dijk wordt gemeten wordt bij de Westkappelse Zeedijk pas 190 meter zeewaarts bereikt. Ook bij de Hondsbossche en Pettemer Zeewering is de zee direct buiten de dijk vrij ondiep. DE HELDERSE ZEEWERING SINDS 1750 89

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Kring van Vrienden van de Hondsbossche | 2013 | | pagina 90