Terug naar de menselijke maat?
Ideeën over de toekomst van de Helderse
Zeewering
Het was meer dan alleen nostalgie dat de gemeente Den
Helder ideeën ontwikkelt om de Helderse Zeewering terug
te brengen in de belevingswereld van de inwoners en niet te
vergeten de toeristen! Dijk en mens zijn sinds de rigoureuze
dijkverhogingen van de jaren zeventig vreemden voor elkaar
geworden, twee grootheden met de ruggen tegen elkaar. De
afnemende werkgelegenheid bij de Marine noodzaakt nieuwe
werkgelegenheid te creëren. De (marine)haven moet voor een
breder publiek beschikbaar komen. De oude Rijkswerf Wil
lemsoord, al geruime tijd buiten bedrijf, wordt al omgetoverd
in een stadsdeel met maritieme en culturele kenmerken. Ook
beginnen plannen voor een nieuw Stadshart en een nieuw
Stadspark in de buurt van het station geleidelijk gestalte te
krijgen. Alles vanuit het idee een koppeling te maken van stad
en dijk om de beleving van dijk en zee weer aan te passen aan
de menselijke maat. Den Helder Omarmt de Zeewering: onder
deze romantische titel presenteerde de gemeente eind 2012 in
samenspel met diverse instanties - waaronder de Provincie,
Rijkswaterstaat en Hoogheemraadschap Hollands Noor
derkwartier (HHNK) - een onderzoeksprogramma met een
overvloed aan overigens niet altijd realiseerbare ideeën. Een
drietal concepten worden ter overweging vermeld. Het eerste
concept betreft een 'dijkstad'. Daarin blijft de huidige dijk
gehandhaafd, maar op de taluds worden waterkerende huizen
en hotels gebouwd met daartussen af te sluiten coupures, zoals
vóór 1970. Een tweede concept voorziet in een 'terrasstad'.
Hierin accepteert men het risico dat bij zwaar weer de golven
over de dijk slaan; maar bebouwing en infrastructuur zijn erop
voorbereid. Als derde en meest ver gaande concept fungeert
het idee van een 'zeestad, een drijvende golfcreker evenwijdig
aan de dijk, die de functie krijgt van fietspad of boulevard.
'Je ondervindt hier de zee aan den lijve met storm, geur en uit
zicht', zo stelt de gemeente.
Hoe staat HHNK tegenover al deze gedachte
spinsels? Zijn de concepten in overeenstemming te brengen
met de eerste taak van het hoogheemraadschap: veiligheid en
droge voeten? Een antwoord is te lezen in de onlangs versche
nen Beleidsnota Waterkeringen 2012-2017. Hierin wordt een
nieuwe visie geformuleerd over het (mede)gebruik van dijken.
Het waterschap heeft het voornemen met andere belang
hebbenden een multifunctioneel gebruik van waterkeringen
mogelijk te maken. Medegebruik dus, maar zonder concessies
te doen aan de waterveiligheid. De oude kerntaken blijven,
maar het vanouds bekende beleid van het aftiouden van alle
vreemde elementen van de dijk moet geleidelijk worden los
gelaten en opnieuw geïnterpreteerd. Revolutionaire gedachten
van een dijkwaterschap! Medegebruik, maar op welke manie
ren? Bijvoorbeeld voor recreatie, om er te wandelen, fietsen,
vissen, boten af te meren en te picknicken. Maar men denkt
verder. Mag ook bebouwing in de zone waar doorgaans nooit
gebouwd mag worden, de zogenaamde vrijwaringszone van
200 meter, toch wezensvreemde elementen worden toegelaten?
De toekomst zal het moeten leren. Het interessante op dit
moment is de doorbraak in de gedachtevorming: ook hier het
streven naar herstel van de menselijke maat.7
Neptunusfeest aan de Zeewering, zomer 1964. Privécollectie
6
DE HELDERSE ZEEWERING SINDS 1750
