Versperringen op het buitentalud bij het zwembad van 'Frissche Morgen' om landingen van de geallieerden tegen te gaan kort na het einde van de oorlog.
Rechts de Petrus- en Pauluskerk. Collectie Helderse Historische Vereniging.
terrein; de bevolking werd uit de directe omgeving
geëvacueerd.
Hoe Helderse kinderen de oorlog beleefden,
vertelt Jan T. Bremer in zijn uit het hart geschreven
boekje 1940-'45. Herinneringen van een Helderse
schooljongen.158 Enkele passages hieruit:
'En toen werd de Oude Helder afgebroken Halve
straten waren al verdwenen, overal lag puin, versplinterd
glas, gebroken houtEen enkele keer heb ik de aftraak
gezien. 't Ging vlot, het waren kleine gammele huisjes.
't Puin werd afgevoerd met tientallen paard-en-wagens.
Ket-en-karren zeiden we. 't Waren ook geen gewone,
mooie paarden die voor die karren liepen. Magere,
schonkige taaie krengen waren het'.
Er deden heel wat geruchten de ronde:
'Ze zouden ook Den Helder niet sparen, de werf, de ha
ven, de dijk, alles zou opgeblazen worden als de moffen
de oorlog gingen verliezen Niet zodra de oorlog
voorbij was en de moffen werden afgevoerd, gingen wij
de duinen weer in en het strand op. Een paar jaar lang
hadden we de zee niet gezien en nu was alles weer van
ons. Achteraf vind ik 't onbegrijpelijk, dat er nog niet
veel meer ongelukken zijn gebeurd. In de inderhaast
verlaten bunkers vonden we werkelijk alles, tot trotyl en
dynamiet toe'.
En jongens kunnen daar wat mee.
Veel bunkers zijn na de oorlog opgeruimd om
dat men de oorlogsherinneringen zo gauw mogelijk wilde
verwijderen, maar vooral omdat ze de dijk verzwakten.159
Echt verwijderen van dat oorlogstuig was echter een
zwaar karwei dat in 1953 nog niet afgerond was.
Naoorlogse maatregelen en de Ramp van 1953
Het strategische, maar zwaar beschadigde Den Helder
werd na de oorlog door de regering aangewezen als de
centrale vlootbasis van Nederland. De economie van
de stad was daar al grotendeels op ingesteld. Voor een
drastisch wederopbouwplan werd Wieger Bruin in de
arm genomen, een landelijk veel gevraagde architect
die 'modern' dacht en Alkmaar bijvoorbeeld adviseer
de de oude binnenstad ten behoeve van het verkeer
grondig te moderniseren en de grachten maar te dem-
157 Jongenelen (1963) 116.
158 Bremer (1985), zie ook idem (2001).
159 De restanten van de Stelling Den Helder uit de Tweede Wereldoorlog zullen
na 2013 hoogstwaarschijnlijk worden gerestaureerd. Zeventig jaar na de
bouw is sprake van een herwaardering van de Atlantikwall.
DE HELDERSE ZEEWERING SINDS 1750
69
