DIJKGESCHIEDENIS IN DE 20e EEUW
RONDOM DE WATERSNOOD VAN 1916
i t I O X* A J
oiffivsr t
aÓTiBRvi
W A A
BR echo an
Wl E R I H GEfi
Hydrografische opneming Zeegat van Texel, 1916/17. Het eiland Onrust, dat in 1838 nog midden in het zeegat lag, is ondertussen verheeld met het eiland Texel.
Oranje: lijn van de duinvoet, IJl lichtblauw: -10,0 m NAP, lichtblauw: -35,0 m NAP, donkerblauw: -40 m NAP, diep donkerblauw: -45,0 m NAP. HHNK, bibliotheek.
Deze eeuw is de tijd van dijkverhogingen, van gedeel
telijke tot totale vernieuwingen in de jaren zeventig.
De geschiedenis concentreert zich rond vier belang
rijke jaren: de watersnoden van 1916 en 1953, het
gereedkomen van de Afsluitdijk in 1932 en tenslotte
de oorlogsjaren 1940-1945. Hoewel de Helderse
Zeewering bij de twee stormvloeden geen grote schade
opliep, zetten beide rampen ontwikkelingen in gang
die ook voor deze dijk van belangrijke betekenis
waren. Vervolgens had de afsluiting van de Zuiderzee
grote gevolgen voor de uitstroming van het Noordzee
water via het Marsdiep richting Waddenzee vice versa.
De zogenaamde komberging was met ruim de helft
teruggebracht. En dat betekende hogere waterstanden
in de Waddenzee en het Texelse zeegat alsmede een
versterkte druk op de Helderse Zeewering. Recht
streeks had de dijk te lijden toen ze tijdens de Tweede
Wereldoorlog een belangrijk onderdeel werd van de
'Atlantikwall', die enorme Duitse verdedigingslinie van
Noordkaap tot Pyreneeën, bedoeld om een geallieerde
invasie te keren of in ieder geval te bemoeilijken.
De oorzaken van de dreigingen omschreven
In een terugblik in 1917 over de laatste dertig jaren
dijkbeheer gaf de toenmalige hoofdingenieur-directeur
van Rijkswaterstaat directie Noord-Holland, W.K. du
Croix, zijn mening over de permanente dreigingen
van het Marsdiep. Tot ongeveer 1890 was de toestand
van de Helderse Zeewering bij Kaaphoofd, zo was
hem door vletterschippers verzekerd, gunstig genoeg
geweest. Zij konden hun vletten zelfs bij storm buiten
laten liggen. Maar daarna ging dat niet meer en namen
ook de zorgen om de dijk sterk toe. De oorzaak was
volgens hem:
DE HELDERSE ZEEWERING SINDS 1750
53
