/It
'Situatie Plan van den Helder met de polder Zoo als die zich bij den afiogt van den Armee in het jaar 1799 bevond'. RAA.
De Engels-Russische invasie van 179955
Uit vooraanstaande Orangistische kringen in Londen hadden
de Engelsen begrepen dat velen in de Bataafse Republiek niets
liever wilden dan zich van de Fransen te bevrijden. Maar de
'Bataven' hadden zich indertijd vol overgave afgekeerd van
de reactionaire Oranjes en hun Engelse vrienden. Toen de
geallieerde troepen van Engelsen en Russen op 27 augustus
1799 in Noord-Holland aan land gingen, leek deze invasie
aanvankelijk een succes te worden. De Helderse batterijen De
Revolutie (later Kaaphoofd of Westbatterij) en de Ondeelbaar
heid (later Prins Frederik of Oostbatterij) waren bij het bekend
worden van de Engelse landingsvoorbereidingen versterkt tot
een gezamenlijke vuurkracht van ruim tachtig stukken, meest
zwaar geschut. Ze waren echter alle gericht naar de zeegaten;
de landzijde was volledig onbeschermd. Door de geallieer
de invasie tussen Callantsoog en Helder waren ze dan ook
waardeloos geworden: de troepen kwamen immers over land!
De Bataafse kanonniers vernagelden daarop het geschut en
vertrokken. Helder viel als een gemakkelijke prooi in handen
van de vijand. In het Nieuwediep gaf de Bataafse vloot zich
zonder slag of stoot over. 'Erfprins' Willem, de latere koning
Willem I, vestigde zich met zijn gezin tijdelijk in Helder. Maar
de Frans-Bataafse legers hielden stand. Op 19 september
mislukte een slecht voorbereide Russische aanval in de duinen
van Bergen en de aanhangers van Oranje keken wel uit om iets
te ondernemen zolang de uitslag van de strijd niet zeker was.
Begin oktober besefte het Engelse opperbevel dat de invasie
mislukt was. De winter stond voor de deur en een verdere
opmars naar Amsterdam en Den Haag zat er niet meer in.
Op 18 oktober werd een wapenstilstand bereikt waarbij het
Engels-Russische leger een ongehinderde evacuatie verkreeg.
Ook de erfprins vertrok weer. De troepen hadden intussen
vreselijk huisgehouden in Helder. De havenwerken waren
grotendeels vernield en de magazijnen van het Nieuwe Werk
(op de Oostoever) geplunderd. Als afscheidscadeau brachten
de geallieerde troepen nog een geladen oorlogsschip in de
havenmonding van Nieuwediep tot zinken.
24
DE HELDERSE ZEEWERING SINDS 1750
