- ~r:_~
uitzigt hebben, dat dit bolwerk van Noord-Holland aan
de verwachtingen zal beantwoorden en weinig gevaar
meer te duchten is".8 Bovendien werden in de jaren
1853-1856 ook nog zeven nieuwe hoofden aangelegd.9
Basalt en beton
Vader en zoon Cornells en Pieter
van Foreest10
De na de dood van dijkgraaf Kluppel in 1862
aangetreden nieuwe dijkgraaf, de Alkmaarse jurist
P.A. de Lange, werd direct geconfronteerd met een
stormachtige winter. Een eerste storm op 19-20
december 1862 sloeg al grote happen zand uit de dijk
weg, ondanks het onder het geweld van de golven in
al zijn voegen krakende paalscherm. Op 26 december
volgde een tweede storm en op 19 januari 1863 nog
een derde. Na deze laatste storm schoof zelfs bij
Camperduin de kruin van de doornatte zanddijk over
een lengte van 100 meter naar beneden. De Lange
besefte hierna duidelijk de fout in de gedachtegang
achter het paalscherm:
in het tegenwoordig stelsel [ligt] dit bezwaar
dat men een geweldige kracht plotseling wil bedwingen.
Geen spoortrein doet men dadelijk stilstaan, geen
molenas, door een storm snel rondgedraaid, wordt
plotseling gevangen; maar de paalregel, digt
gesloten, ontvangt de volle, onbetemde, onverminderde
golfslag, als om hem te dwingen dadelijk terug te
gaan".11
Dijksteen1
De na 1795 voor de hoofden gebruikte steen
was afkomstig uit de omgeving van Doornik aan
de Schelde. Het gaat om een donkerblauwe
hardsteen die bij verwering zilvergrijs kleurt.
Er zijn soms witte puntjes en kringetjes van
fossielfragmenten te zien. Het Hoogheem
raadschap van de Hondsbossche besteedde
eerst het maken en het onderhoud van de
strandhoofden integraal met de benodigde
materialen aan. In de herfst van 1809 lukte dit
niet meer voor een redelijke prijs doordat een
Engelse strijdmacht in augustus in Zeeland was
geland en de vaart over de Schelde blokkeerde.
Daarom werd besloten zelf de benodigde steen
in te kopen. Alleen grote, zware brokken waren
geschikt, lichte spoelden te gemakkelijk weg.
Men ging door met de inkoop van steen voor
rekening van de Hondsbossche tot de
stormramp van 1825. Er lag toen zoveel
losgeslagen steen op het strand dat men daar
geruime tijd mee vooruit kon. Uit de
administratie van het hoogheemraadschap valt
op te maken dat er alleen al tussen 1809 en
1825 ruim 25.000 ton steen in de Zeewering
werd verwerkt. Dat komt neer op circa 9.000
kubieke meter ofwel de inhoud van 25
doorsnee woonhuizen. En dit is nog maar het
topje van de berg die in de loop van de eeuwen
in de Hondsbossche is verwerkt. Een belangrijk
deel van die steenmassa zit tegenwoordig nog
in het zand van de onderzeese oever verborgen.
f*ti -bCP «tl -I -r E-fe|)IISï%lf nil 1*11 lE| I SIM Jil«ï
-
Profielen van de Zeewering met het paalscherm. Stippellijn: de zanddijk na de storm van 1849. Doorgetrokken lijn: idem na de
storm van 1853. Regionaal Archief Alkmaar.
8 Geciteerd bij Aten, Nieuwjaar (1997), 3.
9 Ibidem, 4-5.
10 Behalve waar anders aangegeven is deze paragraaf gebaseerd op
Aten, Nieuwjaar (1997); Van Loo, Van Loo-Mulder (2006).
11 Geciteerd bij Aten, Nieuwjaar (1997), 7.
1 Kader gebaseerd op Aten, (2005), m.n. de tabellen 1 en 2 op p.
20; Huitema (1947), 44-46.
10
Rots in de branding?
