Amsterdam niet voorbereid op waters
nood
De gemeente Amsterdam was in 1960 volgens
de toenmalige burgemeester Van Hall helemaal
niet voorbereid op een overstromingsramp als
in Tuindorp Oostzaan. 'Het is wel vreemd, maar
niemand in Amsterdam heeft zich ooit gereali
seerd, dat wij wel eens een dijkbreuk zouden
kunnen hebben en niemand was er dan ook op
geprepareerd', zo schreef Van Hall in een hier
voor al even genoemde brief aan de journalist Leo
Hemelrijk. 'Wij stonden hier echter niet alleen in,
want de handleiding, die door de Regering was
opgesteld naar aanleiding van de ramp in 1953,
is nimmer aan Amsterdam toegestuurd omdat
men meende, dat deze voor onze stad niet van
belang was'.51 En dit terwijl een groot deel van
Amsterdam beneden NAP ligt en er dus altijd kans
is op een dijkdoorbraak en overstroming.
Twee jaar na de watersnoodramp in Zeeland
en Zuid-Holland was een Provinciale Regeling
Bestrijding Vredesrampen opgesteld, maar deze
richtte zich vooral op gevaren die het land
van buitenaf bedreigden, zoals stormvloeden.
Amsterdam werd niet gerekend tot de gebie-
den waar maatregelen voor moesten worden
voorbereid. Om dezelfde reden waren er ook
geen maatregelen uitgewerkt in het kader van
de Rijksregeling Bestrijding Vredesrampen. Er
werden wel met enige regelmaat rampenoefe
ningen in Amsterdam gehouden, maar die waren
gericht op een aanval met atoombommen door
de Russen. In deze hoogtijdagen van de Koude
Oorlog was men gefixeerd op het gevaar van
buitenaf in plaats van op de aartsvijand van
Nederland: het water.
Al snel bleek dat bij de overstroming van
Tuindorp Oostzaan er het nodige schortte aan
de alarmering en coördinatie bij de hulpverle
ning. De burgemeester zelf werd weliswaar al
om 07.25 uur gewaarschuwd, maar verschillende
wethouders kregen pas in de loop van de dag te
horen wat er aan de hand was. Om herhaling te
voorkomen besloten B&W van Amsterdam op 7
maart 1960 dat voortaan bij een catastrofe 'ons
College daarvan zo spoedig mogelijk op de hoog
te moet worden gebracht, ten einde de door de
situatie vereiste maatregelen te kunnen nemen'.
Tevens werd een uitvoerig 'alarmeringsschema
voor plotselinge vredesrampen in een grote stad'
opgesteld.52
'Deze ramp is voor de betrokkenen natuurlijk zeer
ernstig. Er zijn gezinnen, nl. zij, die in houten nood
woningen woonden, die alles kwijt zijn. Er zijn ook
gezinnen, wier woning gedeeltelijk is ondergelopen
en die sommige dingen nog in veiligheid hebben
weten te brengen. Doch ook deze gezinnen zijn
ernstig gedupeerd. In overleg met de Regering, die
in verband met de verplaatsing van de bevolking
Burgemeester Van Hall (tweede van links) leidt een crisisberaad.
De Vergeten Watersnood 37
