len naar de slaapkamer gebracht. Sommige bewo
ners parkeren hun fiets in de dakgoot, anderen hun
brommer op een platje boven de voordeur.
Opgestroopte broekspijpen
Om 10.00 uur staat het water al zo hoog, dat
gewone laarzen niet meer voldoende zijn om er
doorheen te waden. Mannen met opgestroopte
broekspijpen, vrouwen met opgetrokken rokken,
hun kinderen op de schouders, zoeken in de vries
kou een heenkomen. Een 98-jarige man wordt
met vereende krachten in veiligheid gebracht. Het
hoofd van de Orionschool blijft terwijl het water
zijn lokalen binnendringt op zijn post 'om nog iets
van het lesmateriaal te bergen'.
De stroomtoevoer naar Tuindorp Oostzaan
wordt rond 10.00 uur uitgeschakeld, nadat klach
ten zijn ontvangen over onder spanning staande
woningen. Dat kan uiteraard leiden tot levensge
vaarlijke situaties. Het hoger gelegen Terrasdorp
moet het voorlopig ook zonder stroom doen.
Tegen het middaguur staat het water op veel
plaatsen bijna een meter hoog. Door verdere
afkalving wordt het gat in de dijk snel breder.
Op sommige plaatsen is de stroming zo sterk, dat
mensen alleen arm in arm door het water durven
te waden. Kinderen, maar soms ook volwasse
nen, worden op de schouders genomen. Nat en
verkleumd strompelt men naar het hoger gelegen
deel van het dorp. Sommigen proberen met karre
tjes en kinderwagens nog spullen in veiligheid te
brengen. Politiemannen, inmiddels voorzien van
lieslaarzen, nemen ouden van dagen en jonge
kinderen op hun rug. Een baby wordt in de kinder
wagen per boot afgevoerd. Een poes blijft alleen
achter op een afdakje.
In het westelijke deel van de polder, dat het
diepst gelegen is, reikt het water rond het middag
uur al tot 1,5 meter. De hoogste stand wordt
genoteerd om 16.00 uur: ongeveer 1,2 meter in
het nieuwe gedeelte tot ongeveer 1,7 meter in het
oude deel van Tuindorp. In de Poolstraat komt het
water zelfs tot 1,8 meter. Doordat Rijkswaterstaat in
IJmuiden vanaf 11.00 uur door spuien het niveau
van het Noordzeekanaal zoveel mogelijk probeert
te verlagen, kan worden voorkomen dat het water
nog 20 centimeter hoger komt te staan.
Een nat onthaal
Ronduit bizar is wat de familie Wolterse over
kwam. Zij woonden nog geen 24 uur in Tuindorp
Oostzaan toen zij door het water werden verrast.29
Meneer Wolterse woonde met zijn vrouw en twee
zoons in De Bilt. Omdat hij een baan kreeg in
Amsterdam, besloot hij met zijn gezin te verhui
zen. De keus viel op Tuindorp Oostzaan. Een hele
overgang natuurlijk, van een rustiek dorpje naar
een stedelijk gebied. Ze zagen er eigenlijk een
beetje tegenop, maar het wonen aan de rand van
de grote stad leek hun wel een aantrekkelijke
oplossing.
De familie betrok een huurhuis aan het
Plejadenplein nr. 9. Op woensdag 13 januari 1960
bracht de verhuiswagen alle spulletjes van de
familie over naar Tuindorp Oostzaan. Om 14.00
uur was de wagen eindelijk leeg. Er werd hard
gewerkt om de huiskamer en de slaapkamers
bewoonbaar te maken. Tegen middernacht ging
de familie slapen, doodop van de vermoeienis
sen. Overal stonden nog kisten met onuitgepakte
spullen.
Op 14 januari is het gezin al weer vroeg uit de
veren. Een zus van mevrouw Wolterse uit Utrecht
helpt een handje. Mevrouw Wolterse: 'De buren
hadden gezegd, dat de vuilnisman er voor dag
en dauw zou zijn. Dat klopte. De rommel die
bij nader inzien beter weg kon, hebben we mee
kunnen geven'. Om 08.10 uur wordt er doordrin
gend gebeld. Het is de buurvrouw, die roept: 'Het
water komt. De dijk is door!' Mevrouw Wolterse
heeft geen flauw idee waar ze het over heeft.
Wélke dijk? Waar? Maar voor ze om toelichting
kan vragen, is de buurvrouw al weer weg.
De zus van mevrouw Wolterse ontfermt zich
over de jongens. 'Ik heb de kinderen onder de
arm genomen. "We zien elkaar wel in Utrecht,"
heb ik gezegd. Met de kinderen ben ik wadend
naar de Meteorenweg gestrompeld. Een politie
auto bracht ons naar de dijk. Daar ben ik zonder
om te zien in de bus gestapt. Pas in de trein
dacht ik, wat heb ik natte voeten. U had de ogen
van de mensen moeten zien. Ik heb de jongens
hun schoenen en kousen uitgedaan. Wat moest
ik anders? Ik heb hun kousen uitgewrongen en
zo goed mogelijk gedroogd. En niemand in de
wagon wist dat Tuindorp bezig was onder te
lopen. Die natte kousen waren hun eerste kennis
making met de ramp'.
Thuis proberen meneer en mevrouw Wolterse
intussen nog wat meubilair naar zolder te bren
gen. Het bijna nieuwe fornuis, de wasmachine en
de loodzware kisten met spullen moeten bene
den blijven, daar is geen beginnen aan. Als ze de
deur achter zich dichttrekken, reikt het water al
tot boven hun knieën. Bij hun zuster in Utrecht
vinden ze onderdak. Twee weken later kunnen ze
terug naar hun nieuwe huis. Mevrouw Wolterse:
'Wat ons in het bijzonder aanstond, was dat er vrij
water te krijgen was. Je hoefde niet op een emmer
te kijken. Je kunt in Amsterdam onbezorgd de
kraan open draaien, zo dachten we. Wie had ooit
kunnen denken dat Amsterdam me zó op water
zou trakteren als op die donderdag?'
De Vergeten Watersnood
21
