ANP en de pers niet ingelicht
Wie er ook door de politie werden gealarmeerd
toen de dijk was doorgebroken, het Algemeen
Nederlands Persbureau (ANP) en de kranten niet.
Vooral het feit dat het ANP met haar veelbeluis-
terde Radionieuwsdienst niet onmiddellijk werd
ingelicht, mag als een blunder met grote gevolgen
worden gekwalificeerd. Hiermee lieten de autori
teiten een unieke kans lopen om de bevolking te
waarschuwen.
Toen een wakkere medewerker van het
ANP om 07.10 uur op de politieradio hoorde
dat er een gat in de dijk was ontdekt, gaf hij
dat onmiddellijk door aan de chef binnenland
van het ANP. Die belde de Amsterdamse corres
pondent, Leo Hemelrijk, uit zijn bed: 'Er schijnt
ergens in Amsterdam-Noord, ze zeggen bij de
Oostzanerdijk, een dijk te zijn doorgebroken.
Ga er eens achterheen'. Hemelrijk belde daarna
enkele inwoners van Tuindorp Oostzaan uit bed,
maar die wisten van niets. Om 07.50 uur zocht
hij contact met de inspecteur van dienst op het
hoofdbureau, in de hoop nog nieuws te kunnen
vergaren voor het ANP-radiobulletin van 08.00
uur. 'Kunt u me zeggen hoe het met die dijk
doorbraak staat?' vroeg hij aan de inspecteur.
Hemelrijk: 'Het antwoord was kort maar krachtig:
"Ik heb nu geen tijd om u in te lichten." En pats,
hij gooide de hoorn op de haak'.17
Meteen belde Hemelrijk de redactie van de
radionieuwsdienst in Hilversum. Er kon nog net
een summier bericht mee in de uitzending. Het
luidde als volgt:
'Zojuist vernemen wij, dat op de grens tussen
Amsterdam-Noord en Zaandam voorbij Tuindorp
Oostzaan een dijk is doorgebroken, waardoor
een polder wordt overstroomd met water uit een
zijkanaal van het Noordzeekanaal. De gezinnen
in de polder moeten evacueren. De omvang van
de overstroming is ons niet bekend. Over het
karakter ervan hopen wij om negen uur nader te
berichten'.18
Leo Hemelrijk was woedend op de politie.
Doordat de dienstdoende inspecteur weigerde
hem te woord te staan, moest het bericht nogal
vaag blijven en bleek daaruit niet goed hoe
ernstig de situatie in werkelijkheid was. Daarmee
hadden de autoriteiten een unieke kans gemist
om de bevolking via de radio goed en tijdig te
waarschuwen. Pas om 09.00 uur werd de omvang
van de ramp via de radio duidelijk.
Het later gepubliceerde gemeentelijke rapport
over de ramp schoof de schuld ten onrechte op
het ANP. 'De eerste berichten, ook die over de
radio, waren vaag en gaven de indruk, dat een
en ander niet zo ernstig was,' aldus het rapport.19
Toen Hemelrijk dit las, besloot hij een brief te
ANP-correspondent Leo Hemelrijk. Familie Hemelrijk.
Burgemeester Van Hall: 'Wij hebben onze les nu wel gehad'.
16
De Vergeten Watersnood
