De slachtoffers kregen het welgemeende advies
zich te concentreren op de goede dingen, die de
hemel ook gebracht had: was het geen uitzonder
lijk mooi weer geworden na de storm? Was dat
geen duidelijk blijk van Gods liefde? En die liefde,
die Goddelijke liefde, waar sprak die duidelijker uit
dan uit de goedgevigheid, de naastenliefde van de
overige Nederlanders?
Een van de uitgesproken tegenstanders van
Thelwall was Nicolaas Swart, remonstrants predi
kant te Amsterdam. Hij had onder andere moreel
richtinggevende romans voor de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen geschreven. Sommige bestemd
voor jongelieden of meisjes, andere voor volwassen
lezers. Jarenlang was hij bestuurder van Het Nut.
Voor ons is hij interessant omdat hij de (anonieme)
schrijver is van het Historisch tafereel, een van de
gedenkboeken van de watersnood.42 Wat had hij
over Thelwall's brochure te zeggen? In een gepubli
ceerde preek sprak hij erover dat geen mens kon
weten wat Gods bedoelingen waren met rampen
als deze.43 Tot zover de theologische strijd over de
watersnood.
Collectes
Bij alle hulpvaardigheid betoonde vooral Amster
dam zich weldadig, de stad die "geen kermen,
zonder hulpbetoonen kan hooren, geen honge
rige zonder spijs kan laten". Dat was maar goed
ook, want de Commissie moest veel hongerige
monden voeden. Om dat te bekostigen, had zij
vele gaven ontvangen, niet alleen van inwoners
van Amsterdam maar ook van elders, want "alle
standen beijverden zich, kunsten en wetenschap
pen werden aangewend om de offers der liefdadig
heid reeds gebracht, nog te vergroten".44 Dat was
bij elkaar niet minder dan: 116.186,89 gulden aan
spontane donaties voor de eerste opvang, maar al
gauw bleek dat men verder wilde gaan. De goede
gevers wilden een tegemoetkoming in de gele
den verliezen bieden, om daardoor de slachtoffers
een hart onder de riem te steken, opdat zij moed
zouden vatten weer aan hun werk te gaan. Daarom
kreeg de Commissie van alle kanten verzoeken
om een collecte te organiseren. De gouverneur en
1 rtr
■mo4-
Abraham Capadose op gevorderde leeftijd. Iconographisch
Bureau/Stichting RKD.
JMNJOU - IMUJAMk
r L.nj| T, TT, .U VL*.* t
1
fti-I iji i ftrn liii 4 i
ir[H BariB «rlilL
1 Bril LI» HL bia Eiwh
Tm* uJuLtui* 4 b b
r. n. «lüti T-Vji IeLiLb
TiiviiHB hi rqrwa
iHHTt^n Hb .^Lirrift Jff h
U'vh. n
e-jHa ll SAfi-bW i Mat
0*fri GcottV A»
tV.r.i»--!',.
|Lu, 4 Jrl Jbtili Lilp-rr lab in
IU.^1
J1il.ipi-a IlAaJkiki«-V 'Vi pHB.
ifci m i It IBM ii-11
I ■>ni+-iHl wkA*aVf>«i h
K-ib iïipw ■»-■■ p M" i
Lib Bril rapirk,
■M» MfW a a a
C»M.I«r..Xa, Ill Wh LI...» 4
IV JS^bLaU, i LIL llrialtri-
V^-. nikp^, jbhA'.ïI. Jbh n w.
bklLaML is i .1. L i_ n HiSfriri
II. i LbuhLbbJi lïlWBHhip
CM ktib Aar ftrrtlHc a
KmibH #"irI"l_ Vi«*»«b
i' V*B iinUJIlB, -Mi lft*"rli P'B
Sflr^pjJLiH larrn a a a i a a
Sm'ww'IH' a a a i a a a
*.-»■ ■■alu -Ua Aar blu iaa P
HI I P—M sa r i
TTtmfm '■QsMriii. Mdbria b]bi|bwL: 9l T,
.\Mtr4*i r i Lb"|bi^i fjiyiB
JbiHBKln PA«llB IB a r I I 4 I I r
.Vbirvj'nr MB Wm n tarwrl
T' mn a KtWiLiMiwfB a fi
tiiPri hnlralirw b 4.
H4 j a b a a MlltlBM»
iWijgM.* b 1 Lib" IbbIiIb M k«nrt
J i" 4 a mm Aw It*
bI*4Mb
bI.ia.
Islh
al
B4raL«H.
UL.4.L
llid.ssL
lll^Ua.
RHLjïa
|H1.«,
luW
■1,7**
17R ra.
■Mai
>4.
v"C
Cnt
HUJ,
■IJIKi
Ml4i
MlB.
U,*»
ïjfclD-
Lijst met de opbrengst van collectes en benefietvoor
stellingen in diverse Noord-Hollandse steden en dorpen
ten behoeve van de slachtoffers, opgenomen in J.C. Beijer,
Gedenkboek van Neerlands watersnood. Onder Amsterdam
wordt het bedrag genoemd dat door de verkoop van A.S.
Thelwalls boekje bijeen was gebracht. Het ging om 607,50
gulden.
42
Watersnood in Waterland